Wskazówki na temat zmiany pracy

Zmiana pracy może przynieść nowe wyzwania i przywrócić motywację. Warto jednak dopilnować, aby rzeczona zmiana przebiegła w sympatycznej atmosferze, jak również prawidłowo pod względem dotrzymywania terminów i obiegu dokumentów.

Do zmiany pracy skłonić, a nierzadko nawet zmusić, może zmiana struktury firmy lub załogi kierowniczej, przypisywanie nadmiernych obowiązków, wypalenie zawodowe lub niemiła atmosfera. Zdarza się, że sytuacja prowadzi do natychmiastowego porzucenia obowiązków i spakowania rzeczy. Jeśli jednak nie jest aż tak źle, warto dobrze rozplanować zmianę pracy tak, aby przez jakiś czas nie pozostać bez źródła dochodu.

Przede wszystkim należy szukać pracy bez informowania o tym osób trzecich. Plotki mogą dojść do pracodawcy, co zdecydowanie nie doprowadzi do odejścia z firmy w miłej atmosferze. Rozmowy rekrutacyjne najlepiej jest umawiać po lub przed godzinami pracy obowiązującymi w aktualnym przedsiębiorstwie. Jeśli chce się przy zmianie pracy utrzymać ciągłość zatrudnienia, na samo złożenie wypowiedzenia powinno się zdecydować dopiero w momencie uzyskania pewności co do uzyskania stanowiska w nowej pracy.

Istnieje kilka sposobów na zakończenie współpracy między pracownikiem zatrudnionym na umowę o pracę i pracodawcą, a wypowiedzenie jest tylko jedną z nich. Grzeczniejszą i prowadzącą do satysfakcjonującego obie strony konsensusu formą zerwania stosunku pracy jest porozumienie stron. To doskonałe rozwiązanie przy zmianie pracy, ponieważ pozwala na ominięcie okresu wypowiedzenia i podjęcia kolejnego zatrudnienia w możliwie najszybszym czasie. Poza tym zatrudnienie dobiega końca, gdy umowa o pracę na czas określony wygasa, a jedna lub żadna ze stron nie chce jej przedłużać. Ostatnim sposobem na zakończenie współpracy jest rozwiązanie umowy z winy pracownika lub pracodawcy.

O ile w trzech omówionych przypadkach do odejścia z pracy może dojść natychmiast lub w uzgodnionym przez strony czasie, o tyle w przypadku wypowiedzenia, również przy zmianie pracy, będzie obowiązywał okres wypowiedzenia.

Dla osób zatrudnionych na okres próbny będzie to:

• 3 dni robocze, gdy okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
• 1 tydzień przy okresie próbnym do 2 tygodni;
• 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wyniesie 3 miesiące.

Natomiast osoby zatrudnione na umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony obowiązuje okres wypowiedzenia wynoszący:

• 2 tygodnie przy zatrudnieniu krótszym niż 6 miesięcy;
• 1 miesiąc, gdy zatrudnienie trwa co najmniej 6 miesięcy;
• 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Okres wypowiedzenia w wymiarze tygodnia, miesiąca lub ich wielokrotności upływa w sobotę albo z końcem miesiąca. Po wręczeniu wypowiedzenia okres można modyfikować bez ingerencji w tryb rozwiązania współpracy.

W przypadku zmiany pracy przez osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej zakończenie współpracy następuje w trybie natychmiastowym, choć savoir-vivre zakłada poinformowanie drugiej strony o zamiarze zarwania umowy na jakiś czas wcześniej.

Jeśli osoba, która podejmuje się zmiany pracy, była zatrudniona na podstawie umowy o pracę, w ciągu 7 dni powinna otrzymać od pracodawcy świadectwo pracy. Jest to dokument, który zawiera informacje o okresie pracy, rodzaju wykonywanych czynności, zajmowanych stanowiskach, a także okolicznościach rozwiązania albo wygaśnięcia umowy. Informacje, które pojawiają się w świadectwie, w przypadku zmiany pracy mają pomóc ustalić uprawnienia pracownika oraz prawa do ubezpieczenia społecznego.

Osoba, która zmienia pracę, a w poprzedniej pracowała na podstawie umowy cywilnoprawnej, może zwrócić się do pracodawcy z prośbą o wydanie zaświadczenia o zatrudnieniu, w którym mowa o okresie wykonywania pracy dla firmy, wysokości wynagrodzenia, opłaconym podatku dochodowym oraz ewentualnych składkach na ubezpieczenia społeczne. Zaświadczenie może być wydane także na wniosek osoby, która w celu zmiany pracy rozwiązała poprzednią umowę o pracę.

Kolejnym dokumentem, o który może poprosić były pracownik, jest druk-11. Przy zmianie pracy w danym roku podatkowym pracownik otrzyma ich bowiem kilka, po jednym od każdego pracodawcy. Według prawa zatrudniający ma obowiązek wysłać formularz do ostatniego dnia roboczego lutego w roku następującym po roku rozliczenia. Jeśli jednak były pracownik chce go otrzymać wcześniej, pracodawca musi wydać dokument w terminie do 14 dni od momentu złożenia wniosku.

Obowiązkiem pracodawcy wobec pracownika odchodzącego w celu zmiany pracy jest również wypłacenie wszystkich należności związanych z wykonywaniem czynności zawodowych w miesiącu rozwiązania umowy.

Urlop wypoczynkowy, okolicznościowy czy macierzyński to przywileje, jakie przysługują osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Podczas zmiany pracy najbardziej problematyczny wydaje się urlop wypoczynkowy. Pula urlopowa może wynieść 20 dni (dla okresu zatrudniania do 10 lat) lub 26 dni (gdy okres zatrudnienia przekracza 10 lat).

Wymiar urlopu u byłego i kolejnego pracodawcy wylicza się, dzieląc liczbę należnych dni wolnych na 12 (na każdy miesiąc roku), a następnie mnożąc przez liczbę miesięcy zatrudnienia w danej firmie (przepracowanie jednego dnia w miesiącu liczy się jak pełny miesiąc). Jeśli zatem pracownik zmieniający pracę ma prawo do 26 dni urlopu i pracował 4 miesiące w firmie A i 8 miesięcy w firmie B, to w firmie A przysługuje mu 9 dni urlopu (26 :12 * 4 = 8,64 – wartości zaokrągla się do góry), a w firmie B 18 dni (26 :12 * 8 = 17,28).

Istnieje możliwość wykorzystania należnego urlopu w okresie wypowiedzenia. Jeśli do tego nie dojdzie, pracodawca musi wypłacić byłemu pracownikowi należny ekwiwalent pieniężny.

Zmiana pracy podczas urlopu macierzyńskiego spowoduje, że wraz z ustaniem umowy o pracę w dotychczasowym przedsiębiorstwie, ustanie również urlop. Prawo nie określa jednoznacznie czy nowy pracodawca musi udzielić jego kontynuacji, dlatego wszelkie wątpliwości należy indywidualnie rozwiewać we właściwym oddziale ZUS. Z kolei* zmiana pracy w ciąży* może wiązać się z dokładną kontrolą ze strony ZUS. Jeśli jednak pracownik jest w stanie wykazać podstawę (kompetencje, umiejętności, wykształcenie) podjęcia nowej pracy, kontrola nie powinna wykazać nieprawidłowości.

O ile zmiana pracy przed uzyskaniem pozytywnej decyzji kredytowej jest ryzykowna (banki wymagają często stałego zatrudnienia przynajmniej w perspektywie następnych 6 miesięcy), o tyle otrzymawszy już kredyt, pracownik może spokojnie pracę zmieniać. O zmianie pracodawcy nie trzeba banku zawiadamiać, chyba że pensja zmalała do 1/3 dotychczasowych poborów lub kredytobiorca w ogóle utracił źródło dochodów.

Warto pamiętać, że osoba zmieniająca pracę ma również obowiązki wobec nowego pracodawcy. Przede wszystkim, jeśli zatrudniona jest na podstawie stosunku pracy, powinna dostarczyć dyplom potwierdzający wykształcenie (szkoły, uczelni wyższej, kursów i szkoleń) oraz uzyskane od poprzedniego pracodawcy świadectwo pracy. Dokumenty te mogą być przechowywane w nowym przedsiębiorstwie jedynie w formie kopii. Potrzebne są do ustalenia wysokości świadczeń i należnego urlopu wypoczynkowego.