Wynagrodzenie brutto-netto
Zacznijmy od wynagrodzenia. Pojęcie brutto odnosi się najczęściej do wynagrodzenia. Wynagrodzenie brutto to całe wynagrodzenie, biorąc pod uwagę wszystkie jego składniki, a także zaliczki na podatek dochodowy i inne dodatki. Choć kodeks pracy nie rozróżnia wynagrodzenia na brutto czy netto, to jeśli mówimy o wynagrodzeniu, zawsze chodzi o kwotę brutto.
Wynagrodzenie brutto to całkowite wynagrodzenie, czyli kwota razem z wszystkimi składkami, zaliczkami na podatek dochodowy i innymi dodatkami. Jest to więc całe wynagrodzenie, które potem zmniejszane jest o zaliczkę na podatek, składki ZUS i inne odliczenia. To, co zostanie, jest pensją netto, czyli realną kwotą, którą pracownik dostaje za wykonaną pracę.
Wynagrodzenie brutto odnosi się najczęściej do minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. W 2018 roku ma ono wartość 2100 zł brutto. Kwota płacy minimalnej została ustalona jako niecałe 47 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce krajowej. W stosunku do poprzedniej wartości jest to wzrost o ok. 5 proc.
Składki, odprowadzane się od kwoty wynagrodzenia brutto są różne. Zależną od typu umowy i wysokości wynagrodzenia. Jeśli spojrzymy na fakturę VAT, to wartość brutto zawarta na tej fakturze, jest to ta kwota razem z podatkiem VAT.
Kwota brutto i netto w umowie o pracę
W przypadku umowy o pracę kwota brutto wymieniona jest zawsze na umowie o pracę lub umowie zleceniu. Jest to pensja całkowita, razem z wszystkimi obciążeniami. Są to np. składki do ZUS-u i zaliczka na podatek dochodowy. Bezpośrednio od wynagrodzenia pracownika odejmujemy składki, które obciążają jego część wynagrodzenia (to połowa składki emerytalnej i rentowej oraz składka chorobowa i zdrowotna w całości). Od wynagrodzenia brutto potrąca się też całą zaliczkę na podatek dochodowy.
Składka na ubezpieczenie emerytalne to 19,52%. Po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę. Jeśli mówimy o ubezpieczeniu rentowym, to składka wynosi 8%, z czego pracodawca płaci 6,5%, a pracownik 1,5%.
Od wynagrodzenia brutto odliczamy też składki na ubezpieczenie chorobowe. To 2,45% wynagrodzenia brutto. W całości pokrywana jest przez pracownika. Dzięki temu pracownik, który jest chory i nie może wykonywać pracy, otrzyma zasiłek.
Składka zdrowotna to 9% wynagrodzenia. Jednak żeby ją obliczyć trzeba wynagrodzenie pomniejszych o sumę składek emerytalnej, rentowej i chorobowej. Opłacenie tej składki pozwala na korzystanie państwowej służby zdrowia. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odliczana od podatku dochodowego.
Zaliczka na podatek dochodowy
Żeby obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy, trzeba wziąć najpierw przychód, czyli wynagrodzenie brutto pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne. Od przychodu odejmujemy koszty uzyskania przychodu, które zależą od tego, czy pracownik mieszka i pracuje w tej samej miejscowości. Wynik odejmowania zaokrąglamy do pełnych złotych. Wychodzi nam dochód, od którego obliczamy podatek. Od podatku odejmujemy jeszcze składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75%.
Wynagrodzenie brutto nie jest całkowitym kosztem, który ponosi pracodawca, zatrudniający pracownika na umowę o pracę. Żeby takie koszty obliczyć albo poznać wysokość pensji netto, czyli otrzymywanej "na rękę" można skorzystać z wygodnego kalkulatora przeliczającego brutto na netto.
