Urlop macierzyński, rodzicielski, ojcowski

Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2013-06-17

Urlop macierzyński to zagwarantowane przepisami zwolnienie od pracy przysługujące pracownicy z tytułu urodzenia dziecka. Umożliwia on kobiecie regenerację sił po porodzie oraz przygotowanie się do sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w pierwszych tygodniach jego życia. W pewnych przypadkach z tego urlopu może skorzystać również ojciec dziecka.

Prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje pracownikom, którzy przyjęli dziecko na wychowanie.

Urlop macierzyński przysługuje każdej pracownicy, która urodziła dziecko. Nie ma znaczenia rodzaj umowy o pracę, na podstawie której jest zatrudniona, jej staż pracy oraz wymiar czasu pracy. Urlop macierzyński należy wykorzystać w naturze, tzn. nie można zrzec się prawa do urlopu w zamian za ekwiwalent pieniężny.

Długość urlopu macierzyńskiego przysługującego pracownicy zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie:

1. 20 tygodni – urodzenie jednego dziecka przy jednym porodzie,
2. 31 tygodni – urodzenie dwojga dzieci przy jednym porodzie,
3. 33 tygodnie – urodzenie trojga dzieci przy jednym porodzie,
4. 35 tygodni – urodzenie czworga dzieci przy jednym porodzie,
5. 37 tygodni – urodzenie pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosi:

1. do 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
2. do 8 tygodni – w przypadku porodu mnogiego.

Wymiar dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego wynosi:

1. do 6 tygodni – w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,
2. do 8 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka,
3. do 3 tygodni – w przypadku przyjęcia na wychowanie dziecka starszego.

Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni – niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.

Urlop ten może być udzielony jednorazowo lub nie więcej niż w trzech częściach, nie krótszych niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio po sobie.

Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice, łączny jego wymiar nie może przekraczać 26 tygodni.

Pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo skorzystać z urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni.

Urlop ojcowski może być wykorzystany przez pracownika w każdym czasie, zatem również w trakcie korzystania przez pracownicę - matkę dziecka np. z urlopu macierzyńskiego. Jedynym ograniczeniem jest wiek dziecka.

Wykorzystanie urlopu ojcowskiego jest bowiem możliwe do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.

Urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek składany przez uprawnionego pracownika w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z takiego urlopu. Przy udzieleniu urlopu ojcowskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym.