Płace minimalne w Europie

Wysokość płacy minimalnej w większości państw UE ustalana jest przez rządy lub regulowana za pomocą ustawy. W pozostałych krajach jest ona przedmiotem negocjacji pomiędzy pracodawcami a związkami zawodowymi. Najwyższe płace minimalne, powyżej 1400 euro miesięcznie, otrzymują pracownicy zatrudnieni w takich krajach jak: Luksemburg, Belgia, Francja, Irlandia i Holandia. Ich wysokość jest tak duża, że przewyższa średnie pensje w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Wśród państw ,,nowej Unii" najwyższą płacą minimalną mogą się pochwalić Słoweńcy (ponad 780 euro), i co ciekawe jest ona wyższa od najniższego uposażenia w Hiszpanii i Portugalii. W pozostałych krajach wschodnioeuropejskich wysokość minimalnego wynagrodzenia kształtuje się w granicach 157-376 euro.

Nie we wszystkich krajach Europy istnieje odgórnie określona przepisami płaca minimalna. W takich państwach jak Austria, Niemcy, Finlandia, Szwecja, Dania i Włochy o wysokości najniższej pensji, decydują zbiorowe porozumienia zawierane między związkami zawodowymi, a organizacjami pracodawców. Regulacje te zapisywane są w umowach zbiorowych osobno dla każdej branży. Odbywa się to na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

Stawka minimalna dla osób zatrudnionych w Holandii w pełnym wymiarze 40 godzin tygodniowo wynosi obecnie 8,48 euro/godz. brutto. Podana kwota dotyczy pracowników w wieku powyżej 23 lat. Wysokość stawek minimalnych w kraju tulipanów ustalana jest co sześć miesięcy i zwykle podlega zwiększeniu. Przepisy o płacy minimalnej dotyczą też osób zatrudnionych w systemie akordowym. W ten sposób wynagradzanych jest wielu Polaków pracujących w tym kraju sezonowo. Bez względu na to czy będziesz rozliczany od kilograma, liczby zebranych skrzynek czy też od wyrobionych metrów kwadratowych, twoja wypłata w przeliczeniu na godzinę nie może być niższa od minimalnej stawki.

Polecamy: Gdzie jest najlepszy socjal?

Zarobki większości naszych rodaków oscylują na poziomie holenderskiej płacy minimalnej, która w zależności od liczby godzin pracy w tygodniu wynosi 8,48-9,16 euro na godzinę. Pracując za takie pieniądze jesteś w stanie zarobić około 340 euro tygodniowo. To absolutne minimum, jakie musi ci wypłacić holenderski pracodawca po przepracowaniu 40 godzin w tygodniu. Przy tej stawce twój miesięczny dochód brutto wyniesie około 1470 euro. Po odliczeniu podatku i składki na ubezpieczenie zarobisz "na czysto" w granicach 1200 euro.

Zwiększenia stawki minimalnej mogą spodziewać się w tym roku Polacy zatrudnieni na Wyspach. Już od 1 października br. wzrośnie ona do 6,31 Ł na godzinę. To o 12 pensów więcej niż obecnie. Propozycje nowych stawek opracowanych przez komisję Low Pay Commission zostały zaakceptowane przez rząd i podane do wiadomości publicznej. Stawka dla osób w wieku 18-20 lat wzrośnie o 5 pensów i wyniesie 5,03 Ł, natomiast godzina pracy 16- i 17-latków będzie warta 4 pensy więcej, czyli 3,72 funta. Ministrowie odrzucili rekomendacje niezależnej Komisji Płacy Minimalnej (Low Pay Commission - LPC), dotyczące zamrożenia stawki dla praktykantów - czeladników (apprentice). Wzrośnie ona o 3 pensy (z 2,65 Ł na 2,68 Ł na godzinę).

W Irlandii, podobnie jak w Wielkiej Brytanii, stawka minimalna odnosi się do przepracowanej godziny. Warto dodać, że w wielu sektorach irlandzkiej gospodarki mamy do czynienia z osobnymi regulacjami dotyczącymi wysokości najniższych płac. Są one wynikiem zbiorowych porozumień zawartych między przedstawicielami pracodawców i pracowników.

Polecamy: Gdzie jest najlepszy socjal?

Pomimo podobieństw, system ten nie jest odpowiednikiem rozwiązań stosowanych w krajach skandynawskich, gdzie wysokość najniższej płacy nie jest uregulowana ustawowo. W przeciwieństwie do Norwegii czy Szwecji, na Zielonej Wyspie funkcjonuje określona przez prawo podstawowa stawka minimalna. Wynosi ona obecnie 8,65 euro na godzinę. Irlandzkie przepisy umożliwiają pracodawcom wypłacanie wynagrodzenia poniżej tej kwoty. Dotyczy to głównie pracowników młodocianych i stażystów.

O wysokości najniższej pensji za Odrą decydują zbiorowe porozumienia zawierane między związkami zawodowymi a organizacjami pracodawców. Regulacje te zapisywane są w umowach zbiorowych osobno dla każdej branży, grupy zawodowej, a nawet firmy. Odbywa się to na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Umowy podpisywane są również na poziomie poszczególnych zakładów, takich jak: Volkswagen, Siemens czy Deutsche Telekom.

W niektórych branżach i grupach zawodowych układy podlegają modyfikacjom co roku, w innych natomiast pozostają niezmienne od wielu lat. Nie dotyczy to tylko poszczególnych sektorów, ale również zawodów, i to w zależności od danego regionu. Np. wysokość stawek minimalnych dla malarzy w Badenii Wirtembergii (zachodnie Niemcy) zmieniano po raz ostatni w układzie zawartym w 2009 roku, podczas gdy w Meklemburgii (wschodnie Niemcy) pozostaje on bez zmian od 7 lat. Ma to niewątpliwy wpływ na wysokość ich zarobków z tego ostatniego regionu, które są prawie o 2 euro niższe niż w Badenii Wirtembergii. W zachodnich landach wzrost stawek następuje zdecydowanie częściej, przeważnie co roku.

Za Odrą trwa obecnie gorąca debata nad pomysłem wprowadzenia w Niemczech powszechnej płacy minimalnej. Największymi zwolennikami tego rozwiązania są politycy opozycji oraz niemieckie związki zawodowe, dla których wprowadzenie takiej regulacji jest tylko kwestią czasu. Sprawą płacy minimalnej zajęła się niedawno wyższa izba niemieckiego parlamentu - Bundesrat. Przedstawicielom partii opozycyjnych (SPD, Zieloni i Lewica)
udało się przeforsować projekt ustawy wprowadzającej powszechną płacę minimalną na poziomie 8,50 euro na godzinę. Nie znajdzie on jednak poparcia rządowej koalicji (CDU i FDP)
w Bundestagu, która nie ukrywa krytycznego stosunku do pomysłu wprowadzenia powszechnej płacy minimalnej. Zdaniem polityków tych partii powinna być ona zróżnicowana pod względem regionalnym oraz branżowym.

Również w przypadku Danii wysokość minimalnych stawek w poszczególnych sektorach tamtejszej gospodarki ustalana jest na podstawie układów zbiorowych zawartych pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami. Zawierane są one na szczeblu centralnym dla wszystkich obszarów działalności, a także w odniesieniu do poszczególnych sektorów gospodarki, np. branży budowlanej. Przykładem takiego porozumienia jest układ zbiorowy zawarty pomiędzy związkami zawodowymi a Duńskim Zrzeszeniem Budownictwa Danskbyggeri. To ostatnie obejmuje ok. 6,5 tys. przedsiębiorstw budowlanych oraz producentów konstrukcji i materiałów. Firmy te zatrudniają ok. 90 tys. pracowników, w tym wielu Polaków. Na podstawie zawartego układu ze stroną związkową, pracodawcy zobowiązują się do przestrzegania ustaleń dotyczących wysokości minimalnych stawek za godzinę. Dzięki temu, polski pracownik zatrudniony na duńskiej budowie nie może zarabiać mniej niż 113,85 koron na godzinę. W przypadku pracy na akord minimalna stawka godzinowa określona jest w
widełkach między 150-180 koron na godzinę.

Drogą układów zbiorowych regulowany jest też norweski rynek pracy. Minimalna stawka pracownika niewykwalifikowanego zatrudnionego w budownictwie wynosi 118 koron Jego doświadczony kolega musi zarobić co najmniej 134,75 koron na godzinę.

Porozumienie zbiorowe obejmuje też wszystkie zawody dotyczące sektora rolniczego i ogrodniczego w Norwegii. Wysokość stawek w tej branży zależy m.in. od wieku pracownika, jego kwalifikacji, formy zatrudnienia oraz długości obowiązywania kontraktu. Stawka minimalna polskiego pracownika sezonowego zatrudnionego maksymalnie do 12 tygodni wynosi 97,50 koron na godzinę. W przypadku dłuższego okresu pracy, czyli 12-24 tygodni wzrasta ona do 103 koron. Pracując w Norwegii powyżej sześciu miesięcy twoje wynagrodzenie musi odpowiadać stawce minimalnej obowiązującej pracowników zatrudnionych w rolnictwie na stały etat. W tym przypadku wynosi ona 115 koron na godzinę. Stawka godzinowa osoby poniżej 18 roku życia musi wynieść co najmniej 77 koron.

Maciej Sibilak

Płace minimalne w wybranych krajach Europy (wg Eurostat)

Luksemburg: 1874,19 euro/mies.
Belgia: 1501.82 euro/mies.
Holandia: 1469,40 euro/mies.
Irlandia: 1461,85 euro/mies.
Francja: 1430,22 euro/mies.
Wielka Brytania: 1264,25 euro/mies.
Słowenia: 783,66 euro/mies.
Hiszpania: 752.85 euro/mies.
Malta: 697,42 euro/mies.
Grecja: 683,76 euro/mies.
Portugalia: 565,83 euro/mies.
Polska: 376,58 euro/mies.
Chorwacja: 374,31 euro/mies.
Węgry: 340,55 euro/mies.
Słowacja: 337,70 euro/mies.
Czechy: 312,01 euro/mies.
Litwa: 289,62 euro/mies.
Łotwa: 287,07 euro/mies.
Bułgaria: 158,50 euro/mies.
Rumunia: 157,26 euro/mies.

(AS)

Sprawdź oferty pracy tymczasowej!