Państwowa Inspekcja Pracy – co to jest? Jakie ma prawa? Jej infolinia?

Nad Państwową Inspekcją Pracy pieczę sprawuje Główny Inspektor Pracy. Na PIP składa się Główny Inspektorat Pracy z siedzibą w Warszawie oraz 16 regionalnych inspektorów okręgowych przyporządkowanych do poszczególnych województw. Poza tym instytucja posiada również Ośrodek Szkolenia we Wrocławiu.

Główne uprawnienia PIP to możliwość przeprowadzenia kontroli w zakładzie pracy przez inspektora Państwowej Inspekcji Pracy. Urzędnik taki może wejść na teren firmy, skontrolować dokumentację, przeprowadzić rozmowy z pracownikami. Główne uprawnienia inspektora pracy to:

·    przeprowadzanie kontroli bezpieczeństwa i higieny pracy

·    możliwość kontroli o każdej porze dnia i nocy bez uprzedzenia

·    dokonywanie i kontrola urządzeń, maszyn, stanowisk pracy

·    ustnych i pisemnych informacji na tematy związane z zatrudnianiem pracowników lub związanych z byłymi pracownikami

·    wzywania i przesłuchiwania pracowników i pracodawców

·    kontrola akt osobowych i czasu pracy

·    kontrola tożsamości osób przebywających na terenie zakładu pracy

·    pobieranie próbek materiałów do analizy przez biegłych

Ważne! Inspektor pracy może swoją kontrolę rejestrować przy pomocy kamery czy dyktafonu.

Jeśli inspektor pracy, czyli urzędnik Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) stwierdzi naruszenie przepisów to ma prawo zawiadomić o tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych (w zakresie związanym z przestrzeganiem zatrudnienia, odpowiednich form pracy oraz ubezpieczeń społecznych), kontrolę skarbową (np. w przypadku braku wnoszenia podatków za pracowników zatrudnionych na czarno), policję lub straż graniczną (np. w związku z zatrudnianiem nielegalnie pracowników z innych krajów).

Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) mają również uprawnienia do nakładania mandatów. Wynikają one z Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, gdzie zapisano, że inspektor pracy może nałożyć karę pieniężną do 500 zł. Dotyczy to postępowania mandatowego w przypadku naruszenia prawa noszącego znamiona wykroczeń. Jeśli doszło do złamania dwóch lub więcej przepisów kwota mandatu od inspektora Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) może wzrosnąć do 2000 zł.

Ważne! Powyższe dotyczy pierwszego wykroczenia. Jeśli kontrola wykaże kolejne naruszenie prawa pracy lub łamania innych przepisów w ciągu kolejnych dwóch lat liczonych od dnia nałożenia pierwszego mandatu, wówczas inspektor PIP ma prawo naliczyć kolejną karę w wysokości do 5000 zł.

Jak zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy podejrzenie naruszenie prawa pracy? Można to zrobić za pomocą skargi. Tę złożyć można samemu w siedzibie okręgowej inspekcji pracy, ale także za pomocą maila, listu czy faksu.

Coraz większą rolę odgrywa również infolinia Państwowej Inspekcji Pracy, która udziela bezpłatnych porad prawnych. Działa ona pod numerem telefonu 801 002 006 lub 459 599 000 (formalna nazwa to Centrum Poradnictwa Państwowej Inspekcji Pracy). Na telefony pracownicy PIP czekają od poniedziałku do piątku od godziny 9.00 do 15.00.   

Na infolinia Państwowej Inspekcji Pracy można uzyskać informacje związane z prawem pracy, zatrudnianiem cudzoziemców, mobbingiem, wykorzystywaniem w miejscu pracy.