Źródło: GUS
Odmówić wykonania zadania możemy wówczas, gdy jest ono poza naszymi obowiązkami i nie jest związane z naszą pracą. Jeśli natomiast chcemy odmówić wykonania zadania, które jest w zakresie naszych obowiązków, to grozi nam nawet zwolnienie z pracy. Zgodnie z art. 100 § 1 Kodeksu pracy, "Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę."
Bezprawna i świadoma odmowa wykonania polecenia, zagrażająca istotnym interesom pracodawcy, uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt. 1 Kodeksu pracy). Należy też wiedzieć, że ,,odmowa podporządkowania się poleceniom pracodawcy dotyczącym organizacji i sposobu wykonania umówionego rodzaju pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę" .
Polecenie takie powinno dotyczyć pracy i nie może być sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. W praktyce wielu pracodawców wprowadza dokument zwany ,,zakresem czynności" lub ,,zakresem obowiązków". Dokument ten jest podpisywany i dołączany do akt osobowych pracownika. Określa on nie tylko szczegółowo obowiązki danego pracownika, ale również wielokrotnie zawiera sformułowania ogólne, np. ,,pracownik obowiązany jest wykonywać polecenia przełożonego". Określenie to jest jednak niedokładne i w praktyce może wywoływać wątpliwości. Jednak, co do zasady pracownik ma obowiązek wykonywać jedynie polecenia przełożonego pozostające w związku z wykonywaną pracą, np. gdy sekretarka dostanie od swojej przełożonej polecenie odebrania z przedszkola jej dzieci, co nie leży to w zakresie obowiązków sekretarki, ma ona wówczas prawo odmówić wykonania polecenia bez prawnych konsekwencji.
Pracownik może odmówić wykonania polecenia, powołując się na treść art. 178 § 2 Kodeksu pracy. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu ,,pracownika opiekującego się dzieckiem w wieku do ukończenia przez nie czterech lat nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy".
Z uprawnienia zawartego w art. 178 § 2 Kodeksu pracy skorzystać może tylko jedno z rodziców, w sytuacji gdy obydwoje rodzice pracują. Natomiast gdy jedno z rodziców nie pracuje zawodowo i sprawuje opiekę nad dzieckiem, rodzic pracujący nie może już z takiej możliwości skorzystać.
(AS)