Przepisy wyróżniają trzy rodzaje kar, jakie zastosować może pracodawca oraz precyzują kiedy poszczególne kary można nałożyć na pracownika. Katalog kar jest zamknięty, co oznacza, że pracodawca nakładając na pracownika inny rodzaj kary, niż wymieniony w kodeksie pracy, dopuszcza się wykroczenia przeciwko prawom pracowniczym zagrożone karą grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 281 pkt 4 k.p.). Czyli w ramach ukarania pracownika nie można mu odebrać możliwości udziału np. w wyjeździe integracyjnym. Jakie więc kary pracodawca może stosować? Kary porządkowe dzielimy na: karę upomnienia, karę nagany oraz karę pieniężną. Pierwsze dwa rodzaje kary stosujemy w przypadku nieprzestrzegania przez pracownika określonej organizacji i porządku pracy (spóźnienia, nieprzestrzeganie obowiązujących procedur, brak podpisywania się na liście obecności), przepisów BHP oraz przeciwpożarowych (za palenie w miejscach do tego nie przeznaczonych), nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Kara pieniężna natomiast może zostać nałożona za nieprzestrzeganie przepisów BHP oraz przeciwpożarowych, opuszczenie stanowiska pracy bez wcześniejszego usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w miejscu pracy. Stosując karę pieniężną należy pamiętać, że nakłada się ją tylko wyjątkowo, wtedy gdy pracownik naraził na znaczne straty pracodawcę. Ponadto, wysokość kary pieniężnej za jedno przekroczenie nie może przekraczać jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a jeśli kar było kilka, to łączna kwota nie może być wyższa od 1/10 wynagrodzenia przekazanego do wypłaty po dokonaniu stosownych potrąceń wskazanych w art. 87 § 1 pkt 1-3. Wszystkie środki pieniężne otrzymane z tytułu kar, przeznaczane są na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przy wymierzaniu kar trzeba pamiętać o zachowaniu ściśle określonych terminów. Ukaranie pracownika będzie możliwe tylko, wtedy jeśli łącznie zostaną spełnione dwa warunki: nie upłynęły dwa tygodnie od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązków i trzy miesiące od naruszenia tych obowiązków. Przed nałożeniem kary pracodawca ma obowiązek wysłuchać pracownika, a o samej karze zawiadamia się na piśmie.
Monika Hernecka, dyrektor operacyjny Grupy FUTUREA