(C) PhotographyByMK - Fotolia.com /
"Od niedawna mam działalność gospodarczą i okazało się że jestem w ciąży (nie jest to moja pierwsza ciąża ale 5, a dziecko mam tylko jedno)
. Od niedawna przebywam na zwolnieniu, jednak ZUS wezwał mnie do przedstawienia dokumentów potwierdzających prowadzenie działalności. Wysłałam mu faktury, które wystawiałam w okresie pierwszych 4 miesięcy prowadzenia działalności. Ponieważ nie jestem w stanie pracować z powodu zwolnienia, nie stać mnie też na składaki ZUS. Czy przebywając na L4 i czekając na decyzję z ZUS-u względem zasiłku chorobowego muszę opłacać składki? Czy mogę się od opłacania jakoś odwołać, bądź co bądź nie stać mnie na to. Ile może potrwać procedura wyjaśniająca (przyznająca lub nie) prawo do zasiłku? I czy w ogóle w takiej sytuacji mogą mi odmówić? Czy same faktury wystarczą zakładowi ubezpieczeń? Czy muszą oni podjąć jeszcze jakieś kroki wyjaśniające?" - pyta internautka.
Odpowiada Marcin Karczewski, aplikant radcowski
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ubezpieczeniom społecznym, w których skład wchodzą: ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe. Dobrowolny charakter dla przedsiębiorcy ma ubezpieczenie chorobowe, jednak od jego opłacania, uzależniona jest ewentualna wypłata świadczeń w przypadku niezdolności do pracy oraz zasiłku macierzyńskiego.
Odnośnie ubezpieczenia zdrowotnego, przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie przewidują okresów bezskładkowych dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim i pobierania z tego tytułu zasiłku chorobowego. W związku z powyższym osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, zobowiązana jest do comiesięcznego opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wyłączeniu podlegają jedynie osoby, które zawiesiły wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Odmiennie wyglądają regulacje dotyczące ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która spełnia warunki do przyznania zasiłku, tj. zasiłku i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego oraz ubezpieczenia wypadkowego, ma prawo do zmniejszenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to, że nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne za okres, w którym przysługuje zasiłek chorobowy. Ponadto, podobnie jak w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, zawieszenie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, skutkuje zwolnieniem z obowiązku opłacania ubezpieczeń społecznych.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, jest Pani zobowiązana do comiesięcznego opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, niezależnie od tego czy przebywa Pani na zwolnieniu lekarskim i pobiera zasiłek chorobowy. Z treści pytania wynika, że ZUS prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie przyznania zasiłku chorobowego, w związku z czym, niezależnie od możliwości zmniejszenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne, powinna Pani do momentu wydania decyzji dotyczącej przyznania zasiłku chorobowego, opłacać składkę na te ubezpieczenia w pełnej wysokości. Szczególnie istotne dla Pani jest zabezpieczenie ciągłości ubezpieczenia chorobowego. Nieopłacenie przez przedsiębiorcę składki na ubezpieczenia społeczne w terminie, wiąże się z utratą ubezpieczenia chorobowego i w konsekwencji z brakiem możliwości otrzymania świadczeń z tytułu tego ubezpieczenia. Należy mieć na uwadze, że ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki na to
ubezpieczenie.
W przypadku, gdy po wydaniu przez ZUS decyzji o przyznaniu zasiłku chorobowego, powstała nadpłata z tytułu dotychczas uregulowanych składek na ubezpieczenia społeczne, może Pani dokonać korekty podstawy wymiaru składki, poprzez złożenie w ZUS stosownego wniosku wraz z kompletem dokumentów rozliczeniowych korygujących. Wysokość składki na ubezpieczenia społeczne za miesiąc, w którym spełniła Pani warunki do przyznania zasiłku, powinna zostać odpowiednio zmniejszona (podstawę wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ja przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu). Jeśli nie będzie Pani miała zaległości płatniczych oraz bieżących zobowiązań wobec ZUS, powstała nadpłata (po potwierdzeniu przez ZUS, że składki zostały nienależnie opłacone), zostanie zwrócona po złożeniu odpowiedniego wniosku.
ZUS powinien co do zasady wypłacić zasiłek w terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków. Odpowiedź na pytanie, czy ZUS może odmówić Pani przyznania prawa do zasiłku chorobowego, uzależniona jest od szczegółowej oraz indywidualnej analizy sprawy. Co do zasady, w sytuacji gdy wszystkie składki były przez Panią odprowadzane w terminie oraz w prawidłowej wysokości, przedstawione przez Panią faktury w sposób rzetelny dokumentują prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, to powinna zostać wydana decyzja o przyznaniu Pani zasiłku chorobowego. Należy mieć na uwadze, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, aby nabyć prawo do zasiłku chorobowego, musi być ubezpieczona nieprzerwanie przez okres co najmniej 90 dni. W przypadku gdy decyzja wydana przez ZUS będzie dla Pani niesatysfakcjonująca, to przysługuje Pani prawo do wniesienia odwołania.
(AS)