To, jak powinna wyglądać umowa cywilnoprawna, możemy przeczytać w kodeksie cywilnym. Podlega ona zasadzie swobody umów, to znaczy, że warunki, na które zgodzą się strony, mogą być do niej wpisane i muszą być akceptowane. Oczywiście, jeśli nie łamią one prawa. W odniesieniu do rynku pracy umowy cywilnoprawne często są kojarzone z umowami zlecenie czy o dzieło jako te odróżniające się znacząco od umowy o pracę, która powoduje nawiązanie stosunku pracy. Jednak o tym, czy w przypadku umowy mamy do czynienia ze stosunkiem pracy decyduje nie to, jak konkretny kontrakt nazwiemy, ale w jakich warunkach praca ta jest realizowana.
Umowa zlecenie a umowa o pracę
Najważniejszą różnicą między umową cywilnoprawną a umową o pracę jest to, że nie istnieje tutaj kwestia podporządkowania wykonawcy temu, kto pracę powierza. Oznacza to, że pracujący na podstawie umowy zlecenia może wykonywać zadania w dowolnych godzinach i miejscu. Zleceniodawca nie może mu nakazać pracy w określonym miejscu. Jeśli jednak takie coś by się przytrafiło, zleceniodawca może odpowiadać za popełnienie wykroczenia związanego z prawami pracowniczymi. Po kontroli może być uznane, że pracownik ma stosunek pracy.
Umowa cywilnoprawna zaczyna obowiązywać, gdy obie strony osiągną konsensus i złożą oświadczenia, w których wyrażą wolę podpisania takiej umowy.
Zasada swobody umów
Zasada swobody umów zakłada, że treść umowy, a także wybór tego, z kim chcemy ją podpisać, jest dowolny. Ważne by umowa nie wykraczała poza ustalone normy prawa. Przy niektórych czynnościach, np. transakcji związanej z nieruchomościami, istnieje konieczność podpisania aktu notarialnego. Umową cywilnoprawną może być też umowa pożyczki. Ona nakazuje pożyczkodawcy do wydania przedmiotu pożyczki, a biorącemu nakazuje jej zwrot. Jeśli mamy na myśli* umowę cywilnoprawną związaną z pracą*, to należy przygotować ją w formie pisemnej, w której zawrzemy datę rozpoczęcia i zakończenia tej umowy, charakter pracy i kwotę wynagrodzenia.
Umowa zlecenia w zakresie współpracy związanej z wykonywaniem pracy pozwala nie odprowadzać składek na fundusz pracy, czy na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.
Jak podpisujemy umowę cywilnoprawną?
Kodeks Cywilny pozwala zawrzeć umowę cywilnoprawną w 3 różnych trybach: ofertowym, aukcji lub przetargu, czy negocjacji. Tryb ofertowy polega na tym, że jedna ze stron oświadcza drugiej, że chce z nią zawrzeć umowę i sama proponuje określone postanowienia. Tryb aukcji, przetargu, zakłada, że uczestnicy tejże składają oferty zawarcia takiej umowy. Jest ona jednak podpisana z tymi, którzy zaproponowali najkorzystniejszą ofertę. Negocjacje natomiast pozwalają na zawarcie umowy wtedy, gdy strony, które w tych negocjacjach uczestniczą, "dogadają się" we wszystkich punktach.
Jak rozwiązać umowę cywilnoprawną?
Umowa cywilnoprawna może zostać rozwiązana przez:
- wypowiedzenie umowy – w takiej sytuacji rozwiązanie następuje po okresie wypowiedzenia, który jest określony w umowie;
- umowę rozwiązującą – jest dozwolona ze względu na swobodę umów. Jeśli obie strony ustalą, że w ten sposób chcą rozwiązać inną umowę, to następuje to w momencie podpisania umowy rozwiązującej.
