Negocjując swoje wynagrodzenie, ustalamy je zawsze w kwocie brutto. Taka wartość umieszczona jest potem na umowie. Zależnie od tego, czy będzie to umowa o pracę, umowa zlecenie czy umowa o dzieło, przy tej samej kwocie wynagrodzenia, realnie „na rękę” możemy otrzymać inną kwotę.
Kwota netto, czyli realne wynagrodzenie pracownika
To, co pracownik otrzyma do swojej dyspozycji to kwota netto. Jest ona zależna od formy umowy, która została zawarta. Warto wiedzieć jak obliczyć swoje wynagrodzenie, tak by znać kwotę, którą pracownik będzie miał do swojej dyspozycji.
Trzeba zapamiętać, że wynagrodzenie brutto to kwota wyszczególniona na umowie. Zawiera wszelkie obciążenia związane z zatrudnieniem pracownika.
W przypadku umowy o pracę, żeby obliczyć jaką pensję otrzymamy „na rękę”, trzeba odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Tak samo w przypadku umowy zlecenia. W przypadku umowy o dzieło odliczamy tylko zaliczkę na podatek dochodowy. I wtedy wychodzi nam kwota netto, czyli to, czym można realnie dysponować.
Wynagrodzenie netto a koszty uzyskania przychodu
Obliczając wynagrodzenie netto, trzeba zacząć od kosztów uzyskania przychodu. W przypadku pracowników są to tzw. zwykłe koszty uzyskania. Miesięcznie będzie to 111,25 zł. Stosujemy je wtedy, gdy praca jest wykonywana w tej samej miejscowości, w której pracownik mieszka.
Jeśli zakład pracy mieści się w innej miejscowości, to należy zastosować podwyższone koszty uzyskania przychody. To kwota 139,06 zł miesięcznie.
Od wynagrodzenia odliczamy też składki na ZUS.
Składka na ubezpieczenie emerytalne to 19,52%. Po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę. Jeśli mówimy o ubezpieczeniu rentowym, to składka wynosi 8%, z czego pracodawca płaci 6,5%, a pracownik 1,5%.
Od kwoty brutto odliczyć też trzeba składki na ubezpieczenie chorobowe. To 2,45% wynagrodzenia brutto. W całości pokrywane są przez pracownika. Dzięki niemu pracownik, który jest chory i nie może wykonywać pracy, otrzymuje zasiłek. Składka zdrowotna wynosi 9% wynagrodzenia. Jednak żeby ją obliczyć, trzeba wynagrodzenie pomniejszyć o sumę składek: emerytalnej, rentowej i chorobowej.
W sytuacji, gdy pracownik uzyskuje wynagrodzenie z kilku źródeł, to składki na ubezpieczenie społeczne, a dokładnie sposób ich odliczania w celu określenia kwoty netto może się różnić.
Kwota netto i brutto w przypadku przedsiębiorcy
Trochę inaczej jest w przypadku przedsiębiorcy. W przypadku przedsiębiorcy, szczególnie tego, który prowadzi firmę w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, to nie można mówić o netto i brutto przy podatku dochodowym, a także w przypadku składek ZUS.
O brutto i netto można mówić tylko w przypadku różnicy dotyczącej podatku VAT. Gdy przedsiębiorca nie jest płatnikiem VAT, to różnica między netto a brutto nie występuje. W przypadku usługi dla zagranicznego klienta, a przedsiębiorca płaci VAT, to i tu nie będzie różnicy między brutto a netto. W takim wypadku wystawia się bowiem fakturę z tzw. odwrotnym obciążenie VAT. Wtedy nie dolicza się do ceny podatku VAT.
Przedsiębiorca płaci składki ZUS i zaliczki na podatek dochodowy. Nie pobiera jednak typowej pensji, tak jak jest to u pracownika. W związku z tym nie można tych wielkości traktować w kategorii netto a brutto tak, jak w przypadku pracownika.