Różnica między kwotą netto a brutto zależy od tego, jaka umowa jest podpisywana.
Netto dla pracownika
Wynagrodzenie netto to kwota, którą pracownik realnie otrzymuje za pracę. Inaczej mówi się, że jest to kwota „do ręki”. To tyle, ile faktycznie pojawia się na koncie. Wynagrodzenie brutto jest to natomiast przychód przed potrąceniem składek ZUS, zaliczek na podatek dochodowy i ewentualnie innych kosztów. Zacznijmy od umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. Jeśli kwota brutto to 1000 zł, to „na rękę” wykonawca otrzyma 910 zł. W tym przypadku stosuje się bowiem 50 proc. koszty uzyskania przychodu. W związku z tym podatek liczymy od kwoty 500 zł. 18 proc. od tej wartości to 90 zł wiec wynagrodzenie netto wyniesie 910 zł. W przypadku umowy o dzieło nie płacimy składek ZUS.
To właśnie składki ZUS często decydują o tym, jaka jest różnica między kwotą brutto a netto.
Jeśli mamy do czynienia z pensją brutto w odniesieniu do umowy o pracę lub umowy zlecenia, to pensja całkowita to ta, która zawiera wszystkie obciążenia. To zwykle składki ZUS i zaliczka na podatek dochodowy. Bezpośrednio od wynagrodzenia pracownika odejmujemy składki, które obciążają jego część wynagrodzenia (to połowa składki emerytalnej i rentowej oraz składka chorobowa i zdrowotna w całości). Od wynagrodzenia brutto potrąca się też całą zaliczkę na podatek dochodowy.
Składka na ubezpieczenie emerytalne to 19,52%. Po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę. Jeśli mówimy o ubezpieczeniu rentowym, to składka wynosi 8%, z czego pracodawca płaci 6,5%, a pracownik 1,5%.
Od wynagrodzenia brutto odliczamy też składki na ubezpieczenie chorobowe. To 2,45% wynagrodzenia brutto. W całości pokrywana jest przez pracownika. Dzięki temu pracownik, który jest chory i nie może wykonywać pracy, otrzyma zasiłek. Składka zdrowotna to 9% wynagrodzenia. Jednak żeby ją obliczyć trzeba wynagrodzenie pomniejszych o sumę składek emerytalnej, rentowej i chorobowej.
Obliczanie zaliczki na podatek dochodowy
Żeby obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy trzeba wziąć najpierw przychód, czyli wynagrodzenie brutto pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne. Od przychodu odejmujemy koszty uzyskania przychodu, które zależą od tego, czy pracownik mieszka i pracuje w tej samej miejscowości. Wynik odejmowania zaokrąglamy do pełnych złotych. Wychodzi nam dochód, od którego obliczamy podatek. Od podatku odejmujemy jeszcze składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75%.
Brutto a netto przedsiębiorcy
Wynagrodzenie brutto nie jest całkowitym kosztem, który ponosi pracodawca, zatrudniający pracownika na umowę o pracę. Żeby takie koszty obliczyć albo poznać wysokość pensji netto, czyli otrzymywanej „na rękę” można skorzystać z wygodnego kalkulatora przeliczającego brutto na netto.
Jeśli mówimy o brutto i netto, to w przypadku przedsiębiorcy mamy do czynienia jedynie w przypadku różnicy dotyczącej podatku VAT. Gdy przedsiębiorca nie jest płatnikiem VAT, to różnica między netto a brutto nie występuje.
Jako przedsiębiorca trzeba płacić składki ZUS i zaliczki na podatek dochodowy. Jednak nie są one brane pod uwagę w rozumieniu netto, brutto.
Żeby obliczyć kwotę netto z brutto, dobrze jest wiedzieć, że brutto to to cała kwota, a netto to kwota uzyskiwana po potrąceniu podatku i składek ZUS.