Podczas rozmowy, czyli interview, pracodawca chce przekonać się, czy kandydat nadaje się do pracy na danym stanowisku, a także czy dobrze wpasuje się w zespół, w którym będzie pracował. Bezpośrednie spotkanie to możliwość sprawdzenia informacji zawartych w aplikacji oraz okazja do poznania oczekiwań pracownika.
Nie tylko co do wysokości wynagrodzenia, ale i preferowanego sposobu organizacji pracy oraz zawodowych planów na przyszłość. To także szansa na sprawdzenie, czy kandydat jest rzeczywiście zainteresowany oferowanym stanowiskiem.
Musi być odpowiedź...
Chcąc dobrze wypaść na spotkaniu z przyszłym pracodawcą, warto wcześniej przemyśleć odpowiedzi na najważniejsze pytania. Przygotowanie się do rozmowy ułatwia fakt, że większość rozmów przebiega według określonego schematu. Przed rozmową koniecznie trzeba ponownie przejrzeć swoje CV i list motywacyjny, ponieważ te dokumenty będą stanowiły podstawę do rozmowy.
Na początku rozmowy często padają pytania bardzo ogólne. Mogą one na przykład dotyczyć hobby lub zainteresowań kandydata. To czas na nawiązanie kontaktu z rozmówcą i rozładowanie stresu. W przyjaznej atmosferze łatwiej pamiętać, ze rozmowa toczy się przede wszystkim między dwojgiem ludzi - a nie tylko między pracodawcą, a kandydatem do pracy.
Gdy rozmówcy już się poznają, padają zwykle pytania o przeszłość, czyli o edukację i wyniesione ze szkoły umiejętności. To moment, kiedy kandydat ma szansę się pochwalić i rozszerzyć wiadomości, które zawarł w CV. Pracodawca wie już, jaką szkołę skończył kandydat, teraz chce dowiedzieć się, czy umie zdobytą wiedzę wykorzystać w praktyce. Zamiast mówić "Skończyłem szkołę X" lepiej powiedzieć "W szkole X nauczyłem się...".
Dalszy ciąg rozmowy zależy od tego, czy kandydat ma już doświadczenie zawodowe, czy nie. Jeśli tak - pracodawca będzie chciał się dowiedzieć, czego kandydat nauczył się na poprzednim stanowisku oraz - dlaczego zdecydował się na zmianę pracy.
Należy pamiętać, że pracodawca będzie zwracał baczną uwagę na to, jak przedstawiane jest poprzednie miejsce pracy. Warto mówić o tym, co było dobre i podkreślać zdobyte umiejętności. Nienajlepsze wspomnienia i żal lepiej zachować dla siebie, a mówiąc o powodach zmiany pracy warto podkreślać chęć rozwoju.
Gdy kandydat nie ma jeszcze doświadczenia zawodowego, może mówić o tym, czego chce się nauczyć na oferowanym stanowisku i podkreślać zapał do zdobywania wiedzy i umiejętności.
Pracodawca z pewnością zapyta także o dalsze plany zawodowe oraz wyobrażenia kandydata o poszukiwanej pracy. Warto pamiętać, że pracodawca nie oczekuje pustych deklaracji, że kandydat jest gotowy pracować na jednym stanowisku aż do emerytury czy, że dla pracy może w każdej chwili przeprowadzić się do innego miasta. Lepiej wskazać ogólne cele - chęć związania się z konkretna branżą lub plany stabilnego rozwoju zawodowego.
Kolejne elementy rozmowy zależą od specyfiki stanowiska, branży, firmy oraz samego pracodawcy. Dlatego bardzo ważne jest, żeby przed rozmową zdobyć jak najwięcej informacji o firmie. Przejrzeć stronę internetową firmy, wpisać nazwę firmy w wyszukiwarkę na forum internetowym i poczytać, co piszą o niej internauci, w miarę możliwości - porozmawiać z pracownikami.
Podczas rozmowy prawdopodobnie padnie też pytanie o niepełnosprawność. Dla wielu pracodawców jest to bardzo trudny moment. Z jednej strony - muszą dowiedzieć się, jakie udogodnienia są kandydatowi niezbędne by mógł wykonywać swoje obowiązki zawodowe, z drugiej - nie chcą zrazić pracownika lub popełnić nietaktu.
Bardzo wiele tutaj zależy od samego kandydata, który może sam opowiedzieć o tym, co jest mu potrzebne i jak radzi sobie z codziennymi problemami. Należy pamiętać, że to, co dla osoby niepełnosprawnej jest oczywiste, dla pracodawcy - zwłaszcza, jeśli wcześniej nie zatrudniał niepełnosprawnych - wcale takim nie jest.
... właściwa reakcja...
Zdarza się też, że pracodawcy wykorzystują spotkanie z kandydatem także jako okazję do sprawdzenia, jak radzi on sobie w trudnej, realnej sytuacji. Osoba prowadząca rekrutację może np. wyjść bez słowa na pewien czas z sali i po powrocie słowem nie wyjaśnić swojego zachowania.
Może też zadawać pytania natarczywym, zniecierpliwionym czy wręcz niegrzecznym tonem, popędzać kandydata do szybszej odpowiedzi, zarzucać mu mówienie nieprawdy itp. Do takich zadań bardzo trudno się przygotować. Warto jednak wiedzieć, że coś takiego może się zdarzyć i razie czego - starać się zachować spokój i opanowanie.
Czasem sztuczki stosowane przez osoby rekrutujące mogą się wydać wręcz zabawne. Np. prośba pracodawcy o odtworzenie dzwonka używanego w telefonie komórkowym albo prośba o "zagranie" jakiegoś zwierzęcia. Pracodawca w ten sposób zbiera informacje o charakterze kandydata i sprawdza, czy kandydat jest kreatywny i potrafi szybko przejść od odpowiedzi na ważne i trudne pytania do zupełnie innej formy aktywności.
Takie triki są jednak tylko dodatkami do rozmowy kwalifikacyjnej; mogą pomóc podjąć decyzję, ale na pewno nie mają wpływu decydującego.
... i pytanie
Ostatnim elementem interview jest część, w której to kandydat ma możliwość zadawania pytań. Nie można z niej zrezygnować. Zadanie pytania "A czym właściwie zajmuje się firma?" doszczętnie skompromituje kandydata. Także w tej części przydadzą się informacje o firmie zgromadzone przed rozmową kwalifikacyjną.
Pytania powinny dotyczyć specyfiki pracy, zagadnień związanych z działalnością pracodawcy czy możliwych ścieżek kariery. Chodzi nie tylko o zdobycie informacji, ale też o udowodnienie pracodawcy, że kandydatowi rzeczywiście zależy na tej pracy.
Jeśli w trakcie rozmowy ze strony pracodawcy nie padnie pytanie o niepełnosprawność kandydata - na końcu rozmowy jest moment, kiedy pracownik ma szansę sam o tym opowiedzieć, zapytać o niezbędne udogodnienia oraz ewentualne przeszkody.
Należy jednak pamiętać, żeby nie przyjmować postawy roszczeniowej, ale przeciwnie - pokazywać możliwe rozwiązania i sposoby usunięcia trudności. Może się okazać, że ten ostatni moment zadecyduje o sukcesie rozmowy - ponieważ pracodawca zobaczy, że kandydat jest zdeterminowany oraz nastawiony na rozwiązywanie problemów, a to cechy najbardziej pożądane u pracowników.
Na zakończenie warto zapytać, czy to już ostatni etap rekrutacji oraz, kiedy dowiemy się, jaka decyzja została podjęta w naszej sprawie.
Co chcą wiedzieć pracodawcy?
- Dlaczego chcesz pracować w tej firmie?
- Jak wyobrażasz sobie pracę na stanowisku, na które aplikujesz?
- Jakie masz plany zawodowe na najbliższe pięć lat?
- Dlaczego uważasz, że przydasz się w naszej firmie?
- Wolisz pracować zespołowo czy indywidualnie?
- Jaką rolę najchętniej pełniłbyś w zespole?
- Jakie udogodnienia są Ci potrzebne, żebyś mógł wykonywać swoje obowiązki? Trudne pytania:
- Co Cię najbardziej motywuje do pracy?
- Czego się nauczyłeś się po ostatnio poniesionej porażce?
- Jakie odniosłeś w ostatnim czasie sukcesy?
- Jakie są Twoje największe zalety? A wady?
- Dlaczego odszedłeś z poprzedniego miejsca pracy?
Pracodawca w większości przypadków nie może odrzucić Twojej kandydatury ze względu na:
- płeć,
- poglądy polityczne,
- wyznanie,
- orientację seksualną,
- plany macierzyńskie,
- przynależność związkową,
- niepełnosprawność. Musisz mieć jednak świadomość, że w przypadku niektórych stanowisk jest to niezbędne i pracodawca może brać to pod uwagę przy zatrudnieniu, bez naruszania przepisów prawa pracy.