Umowę taką można zawrzeć - zgodnie z kodeksem pracy - w zasadzie tylko z pracownikiem na etacie. Jednak np. firmy szkoleniowe zobowiązują swoich trenerów (z którymi współpracują na zasadzie umów o dzieło) do niewspółpracowania z konkurencją. Do braku współpracy z konkurencją pracownik może się zobowiązać (a w zasadzie nakaże mu to szef) już przy podpisywaniu umowy o pracę, albo później, np. dopiero w momencie, gdy pracownik otrzyma dostęp do tajemnic firmy. Ważne, żebyś spytał szefa, który proponuje taką umowę, o dokładne sprecyzowanie, czym jest konkurent. Czy producent samochodów X uzna za konkurencję firmę logistyczną, która przewozi na lawetach samochody Y? Spytaj o to, by uniknąć przyszłych niedomówień.
Pamiętaj, że jeśli odmówisz podpisania umowy, szef ma prawo nawet cię zwolnić. Kodeks pracy mówi bowiem, że przestrzeganie zakazu konkurencji jest obowiązkiem pracowniczym. A za nieprzestrzeganie obowiązków można wyrzucić z pracy nawet dyscyplinarnie. Uważaj więc, by nie narazić się na ,,wilczy bilet".
Jeśli już podpisałeś umowę o zakazie konkurencji, ponosisz pełną odpowiedzialność za jej złamanie. Pół biedy, jeśli zrobiłeś to nieumyślnie - wtedy odpowiadasz tylko do wysokości szkody, ale pracodawca nie może ci wymierzyć kary wyższej niż 3 twoje pensje. Jeśli jednak zakaz złamałeś świadomie - strzeż się. Niezależnie od tego, ile zarabiasz, odpowiadasz nie tylko za pełną wartość szkody ale i utracone przez pracodawcę korzyści. Jeśli więc pracodawca przez twoją działalność na rzecz konkurenta nie podpisał ważnego kontraktu, zapłacisz mu nie tylko za koszty poniesione przy przygotowywaniu kontraktu, ale i zwrócisz mu zyski, jakie kontrakt miał przynieść w przyszłości. A to mogą już być ogromne sumy. Jednak to pracodawca będzie musiał udowodnić, że złamałeś zakaz konkurencji i że poniósł on szkodę. Tym bardziej więc, we własnym interesie, domagaj się precyzyjnego określenia w umowie, co to znaczy działalność konkurencyjna. Umowa taka musi być zawarta pisemnie, jako samodzielny dokument, a nie część umowy o
pracę.
Pracodawca może też zawrzeć z tobą umowę, że nie podejmiesz pracy na rzecz konkurencji przez określony czas po odejściu z jego firmy. To dla ciebie spore ograniczenie. W zamian ustawodawca przewidział odszkodowanie - 25% pensji za każdy miesiąc trwania zakazu po zakończeniu stosunku pracy. Jeśli więc z obecnej firmy odchodzisz 1 stycznia, a zakaz konkurencji obowiązuje do 31 grudnia - otrzymasz jako odszkodowanie 3 pensje. W miesięcznych ratach przez cały okres trwania zakazu lub jednorazowo z góry.