CO JEST CELEM URLOPU WYCHOWAWCZEGO?
Celem urlopu wychowawczego jest stworzenie warunków umożliwiających rodzicom lub opiekunom sprawowanie osobistej opieki nad małym dzieckiem. Prawo do korzystania z tego urlopu przysługuje tylko pracownikom (na równych prawach kobiecie i mężczyźnie).
JAKI JEST WYMIAR URLOPU WYCHOWAWCZEGO I KTO MA DO NIEGO PRAWO?
Jeżeli jesteś osobą zatrudnioną co najmniej sześć miesięcy, masz prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko piątego roku życia (art. 186 par. 1 kp). Przy czym jeden miesiąc może wykorzystać wyłącznie drugi z rodziców.
Do 6-miesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się Twoje poprzednie okresy zatrudnienia bez względu na:
1. długość przerw między okresami zatrudnienia,
2. wymiar czasu pracy,
3. tryb rozwiązania stosunku pracy.
Do okresu zatrudnienia wliczają się także okresy:
1. urlopu macierzyńskiego,
2. nieświadczenia pracy z powodu choroby,
3. a także okresy zaliczane do stażu pracy na podstawie przepisów szczególnych:
- okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
- udokumentowane okresy zatrudnienia za granicą.
Prawo do urlopu przysługuje Ci bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy, rodzaj umowy o pracę i rodzaj pracodawcy oraz wymiar czasu pracy.
Urlop wychowawczy możesz wykorzystać najwyżej w pięciu częściach.
Pracodawca udziela Ci urlopu wychowawczego na Twój pisemny wniosek (art. 186 par 4 Kp), wskazujący termin rozpoczęcia i zakończenia urlopu.
Pracodawca ma obowiązek udzielić Ci tego urlopu. Bardzo istotne jest, że to Ty decydujesz o tym, ile wykorzystasz urlopu, na ile części go podzielisz (jednak nie więcej niż pięć) i jak długo będzie trwać każda z części urlopu. Urlop wychowawczy może być wykorzystywany jednocześnie przez oboje rodziców przez 4 miesiące.
Podczas korzystania z urlopu wychowawczego następuje zawieszenie stosunku pracy. Okres ten jednak wlicza się do Twojego okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze i staż pracy (art. 1865 kp).
Korzystając z urlopu wychowawczego, podlegasz tzw. szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy (art. 1861 kp). Pracodawca nie może wypowiedzieć Ci ani rozwiązać umowy o pracę od dnia złożenia przez Ciebie wniosku do dnia zakończenia tego urlopu.
Osoby niezatrudnione na umowę o pracę
Jeżeli pracujesz na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej, prowadzisz firmę lub jesteś nieubezpieczony lub ubezpieczony w KRUS, od 1 września 2013 roku zyskałeś analogiczne uprawnienia, jak pracownicy korzystający z urlopów wychowawczych, gdyż składki za osoby zajmujące się dziećmi opłacane są z budżetu państwa.
W przypadku osób, które mają co najmniej półroczny staż ubezpieczeniowy, budżet finansuje składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne.
W przypadku osób dotychczas nieubezpieczonych, bądź tych, których* staż ubezpieczeniowy jest krótszy niż sześć miesięcy, budżet finansuje wyłącznie składki na ubezpieczenia emerytalne*.
PAMIĘTAJ!
Urlop wypoczynkowy, do którego pracownik nabył prawo przed urlopem wychowawczym, nie ulega przedawnieniu. Nie zostanie on również proporcjonalnie obniżony z powodu korzystania z urlopu wychowawczego w tym samym roku kalendarzowym, w którym nabyło się prawo do urlopu wypoczynkowego, a następnie powróciło do pracy.
Wyjątkowo z 36 miesięcy urlopu wychowawczego może skorzystać mama lub tata dziecka, jeśli drugi rodzic nie żyje bądź nie posiada władzy rodzicielskiej - został jej pozbawiony albo uległa ona ograniczeniu lub zawieszeniu.
Do okresu zatrudnienia nie wlicza się urlopu bezpłatnego, z wyjątkiem urlopu udzielonego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy.