(C) Subbotina Anna - Fotolia.com /
Pytanie: "Jestem zatrudniona w jednej z firm finansowych na umowę o pracę. Wynagrodzenie mam wypłacane w 2 częściach (wynagrodzenie podstawowe + premia). Oba składniki wynagrodzenia podlegają wszelkim składkom do US i ZUS. Idąc na urlop lub zwolnienie lekarskie pracodawca wypłaca świadczenie tylko z wynagrodzenia podstawowego, co jest dużym obciążeniem finansowym, gdyż co miesięczna premia w moim przypadku wynosi ok 100 proc. wynagrodzenia podstawowego. Będę wdzięczna za informację, czy pracodawca w tej sytuacji postępuje zgodnie z prawem? Skoro udając się na zwolnienie otrzymuję samą podstawę, to może pracodawca nie powinien odprowadzać składek do ZUS od uzyskanej premii?"
Odpowiada Marcin Karczewski, aplikant radcowski Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dotyczące wysokości przysługujących Pani świadczeń, uzależnione jest od warunków zawartej umowy o pracę oraz obowiązujących w danym zakładzie przepisów prawa pracy takich jak np. regulaminy wynagradzania. Co do zasady w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej łącznie do 33 dni w ciągu danego roku kalendarzowego (w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego), zachowuje Pani prawo do 80 proc. wynagrodzenia, chyba, że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Wysokość wynagrodzenia oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy (por. art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy, tj., Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.).
Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym będącym pracownikami znajdują się w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj., Dz. U. z 2014 r., poz. 159). Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika stanowi jego przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za wynagrodzenie przyjmuje się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (przychód pracownika brutto).
W związku z tym, że premia obok wynagrodzenia zasadniczego jest składnikiem przychodu pracownika stanowiącego podstawę wymiaru składek, to co do zasady w sytuacji gdy nie jest wypłacana za okresy nieobecności w pracy za które przysługuje Pani wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, powinna być brana pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zborowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.
Podstawę wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń wskazanych w § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 08 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r., Nr 2, poz. 14 ze zm.). Wyłączeniu podlegają m.in. jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, do takich wypłat zalicza się premie uznaniowe.
Decydujące znaczenie przy rozstrzygnięciu czy wypłacana premia powinna być uwzględniona w Pani wynagrodzeniu za czas urlopu będzie miał charakter udzielanej premii, treść zawartej umowy o pracę oraz obowiązujące w zakładzie przepisy prawa pracy takie jak np. regulaminy wynagradzania. Co do zasady przyjmuje się, że tzw. premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego w przeciwieństwie do premii regulaminowych, które należy przyjmować do podstawy wynagrodzenia. W praktyce, w sytuacji gdy premia wypłacana jest Pani regularnie co miesiąc, w podobnej wysokości może to wskazywać jednak na jej regulaminowy charakter, w związku z czym taka premia powinna zostać uwzględniona w podstawie wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
(AS)