Czujesz się w pracy cały czas zmęczony, unikasz swojego miejsca pracy, a w nocy nie możesz spać? Uważaj, to mogą być objawy wypalenia zawodowego. W skrajnym przypadku skutkuje ono problemami rodzinnymi, albo częstszymi przeziębieniami czy grypą.
Wypalenie zawodowe najczęściej dotyka menadżerów, kierowników czy osoby, których praca wymaga intensywnych kontaktów z ludźmi. Szczególnie narażone mogą być przewrażliwione na punkcie swoich obowiązków, albo zbyt empatyczne kobiety. Także osoby żyjące tylko pracą, podejmujące wciąż nowe zadania związane z dużą odpowiedzialnością.
ZOBACZ TAKŻE * * [
Jak wrócić do pracy po długim weekendzie i nie zwariować ]( http://www.iwoman.pl/na-serio/psychologia/jak;wrocic;do;pracy;po;dlugim;weekendzie;i;nie;zwariowac,57,0,822073.html )* * Początek wypalenia zawodowego jest zazwyczaj powolny i niezauważalny. Ale ujawnia się ono nagle i z dużą siłą. - _ Skutki mają ogromny wpływ nie tylko na życie zawodowe osoby, ale również na jej sposób spędzania czasu wolnego od pracy, relacje ze znajomymi, związki partnerskie. Wypalenie obejmuje wówczas każdą sferę naszego życia – _mówi Małgorzata Mleczko-Rataj, psychoterapeuta z Poradni Psyche Scanmed Universum w Krakowie.
Im większa ilość stresu, tym gorzej się czujemy. W konsekwencji taki stan doprowadza do spadku wydajności w pracy, wpływa na relacje z ludźmi, a nawet na zdrowie. – _ Objawy, odnoszące się początkowo bezpośrednio do naszego funkcjonowania w pracy, stopniowo ogarniają pozostałe obszary życia człowieka _ – wyjaśnia Małgorzata Mleczko – Raj, psychoterapeutka.
Komu grozi wypalenie
Wypalenie zawodowe jest reakcją organizmu na chroniczny stres w pracy, gdzie wymagania przekraczają możliwości i zasoby pracownika. Może dopaść pracujących w każdym zawodzie, ale szczególnie narażone są osoby wykonujące pracę wymagającą intensywnego kontaktu z ludźmi, a zwłaszcza z udzielaniem pomocy. - _ Stąd też częste występowanie tego zjawiska wśród pielęgniarek, lekarzy, terapeutów, psychologów, pracowników socjalnych, a także nauczycieli i wychowawców. Szczególnie narażeni są również handlowcy czy doradcy personalni. Wypaleniem zawodowym często są dotknięte także osoby bardzo ambitne, zajmujące odpowiedzialne i samodzielne stanowiska oraz pracoholicy - _mówi Małgorzata Majewska, specjalistka z portalu monsterpolska.pl.
Dodatkowo zagrożone są osoby bierne, defensywne, zależne, z niską samooceną. Z drugiej strony groźne jest też przekonanie o tym, że bardzo wiele od nas zależy. Osoby takie stawiają sobie wysokie wymagania, są perfekcjonistami. Angażując się w pracę zawodową bez reszty, traktując swój zawód jako misję do wykonania często kosztem wyrzeczeń, doznają zawodu, a to już krok do wypalenia. Często jest to większy problem kobiet, które z jednej strony bardzo przejmują się swoją pracą, a z drugiej stresują się trudnościami w połączeniu życia zawodowego z prywatnym i sprostaniu obowiązkom matki czy żony.
Podatność na wypalenie zawodowe zależy od wielu czynników. W szczególności jednak - jak radzi w portalu psychologia.net.pl Edyta Starostka - warto zwrócić uwagę na:
- stawianie sobie wysokich wymagań przy niewielkich możliwościach wpływu na sytuację;
- działania niezgodne ze swoimi wartościami, nadmierna agresja albo uległość w różnych rolach (dom, praca, rodzina);
- nadmierna racjonalizacja, defensywna postawa wobec trudności, wyolbrzymianie porażek;
- brak lub mała dbałość o swoje ciało, dietę, ćwiczenia fizyczne, rytm snu, relaks i podstawową higienę;
- perfekcjonizm i nadodpowiedzialność;
- brak wsparcia od najbliższych,
- brak lub słaba organizacja czasu prywatnego i czasu pracy.
Kiedy mówimy o wypaleniu
Wypalenie zawodowe jest często rezultatem pracy, która staje się dla nas bezbarwną rutyną. I nie musi to być wcale np. nudna praca przy taśmie. Wiele osób aspirujących do wysokich stanowisk marzy o realizacji swoich projektów i twórczej pracy. Tymczasem zderzenie ze skostniałą organizacją, czy bezduszną rutyną, bywa bolesne. Wypalenie zawodowe zaczyna wówczas pojawiać się powoli, przechodząc przez wiele faz. Zawsze jednak jest kilka czynników, które powinny być dla nas sygnałem ostrzegawczym. Są to m.in.:
- subiektywne poczucie przepracowania, brak chęci do pracy;
- niechęć samego wychodzenia do pracy;
- poczucie izolacji, osamotnienia;
- brak cierpliwości, drażliwość, poirytowanie zarówno w pracy jak i w domu
- częste choroby (przeziębienia, grypy);
- uczucie zawodu wobec samego siebie;
- złość i niechęć;
- poczucie winy;
- brak odwagi i obojętność;
- negatywizm, izolacja i wycofanie się;
- częste bóle głowy i dolegliwości przewodu pokarmowego;
- negatywne, a nawet samobójcze myśli.
Wypalenie zawodowe grozi nam nawet, kiedy początkowo nasza praca jest dla nas spełnieniem marzeń. Zdaniem psychologów z American Psychology Association cały proces zaczyna się zauroczeniem pracą, satysfakcją z osiągnięć zawodowych. Pracownik jest pełen energii, optymizmu, entuzjazmu - to tzw. miesiąc miodowy. Po nim przychodzi* przebudzenie*, kiedy pracownik stara się, by jego idealistyczny obraz, jaki sobie wytworzył, nie uległ zmianie. Pracuje coraz więcej, zauważa jednak, że nie jest tak, jak sobie wyobrażał.
ZOBACZ TAKŻE * * [
* Coworking, czyli praca w biurze bez biura* ]( http://www.iwoman.pl/na-serio/kariera/coworking;czyli;praca;w;biurze;bez;biura,2,0,805890.html )* * Trzeci okres* szorstkości* charakteryzuje się tym, że w realizację zadań zawodowych trzeba wkładać coraz więcej wysiłku. Dodatkowo w kontaktach społecznych, z kolegami w pracy, z klientami pojawiają się kłopoty.* Wypaleniu pełnoobiawowemu* towarzyszy natomiast poczucie pustki, samotności, chęci wyzwolenia się. Pojawiają się myśli ucieczkowe, stany depresyjne, nawet pełne wyczerpanie fizyczne i psychiczne.
Postaw na asertywność i lepszą organizację
Jak radzić sobie z problemem? Czasami jedynym rozwiązaniem jest zmiana pracy bądź nawet branży, w której się pracuje. W łagodniejszej wersji warto zacząć od określenia, jaki model pracy jest dla nas najwygodniejszy. Zaplanowanie pracy w zgodzie z naszym rytmem aktywności może dużo zmienić.
Warto też tak organizować obowiązki, żeby nie robić kilku rzeczy w tym samym czasie. I pamiętajmy o przerwach. Ważne, żeby odpoczynek był czasem, kiedy o obowiązkach zawodowych absolutnie nie myślimy. Aktywność fizyczna, odpoczynek, relaks, hobby mają tu także niebagatelne znaczenie.
Ważna jest też asertywność, czyli jasne wyrażanie siebie, określanie swoich granic, przekonań, i potrzeb. Zdrowa komunikacja w miejscu pracy, to też zdolność do oddelegowania obowiązków. Zamiast pracować, żyć w przekonaniu, że wszystko jest naszym zadaniem, że tylko my zrobimy to dobrze, że musimy wszystko kontrolować, warto czasem poprosić kogoś, zlecić komuś wykonanie określonego zadania.
Kiedy, mimo podjętych prób, objawy nie ustają, niezbędna będzie pomoc psychologa lub coacha zawodowego_ . - Nie można czekać zbyt długo z zasięgnięciem porady specjalisty. Przedłużający się stan wypalenia zawodowego może szybko przerodzić się w depresję _ - dodaje Małgorzata Majewska.
Zapobieganie wypaleniu zawodowemu leży też w interesie pracodawcy. Dlatego powinni oni pamiętać o:
- powierzaniu pracownikom zadań adekwatnych do ich możliwości i kompetencji,
- obiektywnej i konstruktywnej ocenie pracy zatrudnionych osób,
- stwarzaniu możliwości uczenia się i rozwoju,
- adekwatnym wynagradzaniu pracowników.
Pomocne mogą być też treningi z zakresu umiejętności interpersonalnych, komunikacji, rozwiązywania konfliktów oraz skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem. Często wystarczy nawet szczera rozmowa z przemęczonym pracownikiem na temat trudnych aspektów pracy, oczekiwań z nią związanych, czy możliwości wsparcia.
-
*
-
*
-
*
-
*