Terminowa wypłata należnego wynagrodzenia jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy, względem zatrudnionego pracownika. Obowiązek ten reguluje art. 85 kodeksu pracy, który stanowi, iż wypłaty wynagrodzenia za pracę, dokonuje się co najmniej raz w miesiącu w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Termin wypłaty wynagrodzenia ustala się, zgodnie z art. 86 kodeksu pracy w regulaminie pracy, ewentualnie w układzie zbiorowym pracy - natomiast w razie braku - w treści umowy o pracę.
W sytuacji, w której pracodawca nie czyni zadość swojemu obowiązkowi i nie wypłaca należnego wynagrodzenia w terminie w pierwszej kolejności należałoby przeprowadzić szczerą rozmowę z pracodawcą odnośnie przyczyn braku terminowej wypłaty. Jeżeli rozmowa nie przyniesie skutków, należy skorzystać z uprawnień, jakie przewiduje dla pracownika kodeks pracy.
Pracownik ma prawo do złożenia skargi do Państwowej Inspekcji Pracy. W wyniku jej złożenia i po przeprowadzeniu kontroli - jeżeli taka wykaże zaistnienie nieprawidłowości - PIP wyda decyzję w przedmiocie nakazania wypłaty wynagrodzenia dla pracownika. Warto zaznaczyć, że taka decyzja organu jest natychmiast wykonalna, co oznacza, iż nawet w przypadku wniesienia odwołania przez pracodawcę nie wstrzymuje się wykonania decyzji. Dodatkowo zaznaczyć trzeba, iż pracodawca ponosi odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika i w wypadku braku terminowej wypłaty wynagrodzenia podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30 000 zł.
Jeżeli ww. sposób nie przyniesie oczekiwanego efektu, pracownik może wnieść powództwo do sądu pracy o zapłatę tego zaległego wynagrodzenia. Poza kwotą wynagrodzenia pracownik może żądać również zasądzenia od pracodawcy odsetek za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. Powództwo wytacza się przed sąd siedziby pracodawcy lub przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy.
Ostatecznym, aczkolwiek radykalnym wyjściem jest możliwość rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na mocy art.55§1 1 kodeksu pracy, bowiem brak terminowej wypłaty wynagrodzenia stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy względem pracownika. W takim wypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Oświadczenie pracownika w tym przedmiocie powinno zostać złożone na piśmie, koniecznie z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę. Postępowanie przed sądem pracy jest korzystne z tego względu, iż pracownik jest zwolniony z ponoszenia opłaty sądowej a samo postępowanie jest mniej sformalizowane od zwykłej procedury sądowej, co jest korzystne dla pracownika.
Małgorzata Stawicka
Kancelaria Prawna ARKANA