Urlop bezpłatny jest udzielany tylko na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca może, ale nie musi zgodzić się na dłuższą nieobecność zatrudnionego w firmie. Propozycja dotycząca urlopu bezpłatnego musi zawsze wyjść pracownika. Pracodawca nie może nikogo zmusić do skorzystania z urlopu bezpłatnego, ze względu na przykład na kłopoty finansowe firmy.
Pracownik, który chce skorzystać z urlopu bezpłatnego, powinien złożyć pisemny wniosek, w którym określa termin i długość urlopu. Nie musi przy tym tłumaczyć pracodawcy, dlaczego chce udać się na taki urlop, choć oczywiście może to zrobić, by zwiększyć swoją szansę na uzyskanie zgody.
Przełożony może nie zgodzić się na urlop bezpłatny pracownika lub zmienić jego termin albo długość. Może też odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego, jeśli pracownik ma jeszcze do wykorzystania urlop wypoczynkowy. Pracodawca ma jednak obowiązek udzielić urlopu bezpłatnego pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem, gdy z wnioskiem o urlop bezpłatny wystąpi organizacja związkowa, a także pracownikowi młodocianemu, uczniowi szkoły dla pracujących, w okresie ferii szkolnych w wymiarze nie przekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy.
Kodeks pracy nie określa, na jak długi okres może być udzielony urlop bezpłatny - może on trwać jeden dzień lub nawet kilka lat. W przypadku urlopu dłuższego niż 3 miesiące pracownik i pracodawca mogą jednak przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.
Z urlopu bezpłatnego pracownik może skorzystać każdy pracownik, niezależnie od stażu pracy - stosowny wniosek można złożyć nawet w pierwszym dniu pracy.
Pracownikowi, który przebywa na urlopie bezpłatnym, nie przysługują uprawnienia pracownicze i socjalne, a czas jego trwania nie wlicza się do okresu pracy. W czasie urlopu bezpłatnego pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego, nie ma prawa do urlopu macierzyńskiego, zasiłku chorobowego i opiekuńczego, a także prawa do świadczeń socjalnych związanych z pozostawaniem w zatrudnieniu.
W okresie urlopu bezpłatnego nie można wypowiedzieć umowy o pracę. Po wykorzystaniu urlopu pracownik ma prawo powrotu do pracy, a pracodawca nie może mu tego odmówić.
ES
(AS)