Najbardziej zadowoleni będą rodzice małych dzieci - ich przywilejów dotyczy duża część planowanych zmian. Najpierw wejdą w życie przepisy wydłużające urlopy wychowawcze. Teraz mama i tata będą mieli o miesiąc więcej na opiekę nad dzieckiem. Ale coś za coś: każdy z rodziców lub opiekunów dziecka będzie musiał wykorzystać przynajmniej jeden miesiąc samodzielnie, bez pomocy drugiego.
To wymóg europejskiej dyrektywy, do której musimy dostosować nasze przepisy. Czy skłoni on polskich tatusiów do opieki nad dziećmi? Trudno przewidzieć, zwłaszcza że urlopy wychowawcze pozostaną bezpłatne.
Roczny urlop na dziecko
Następna zmiana to dłuższe urlopy rodzicielskie (płatne). Po obowiązkowym i dodatkowym urlopie macierzyńskim, których długość w tym roku pozostaje bez zmian (20+4 tygodnie na jedno dziecko, 31+6 tygodni na bliźniaki), mama i tata będą mieli prawo do 26-tygodniowego urlopu rodzicielskiego. To w sumie daje prawie rok na opiekę nad maluchem. Co ważne, urlopami rodzice będą mogli się dzielić: już po 14. tygodniu wszystko jest do podziału między mamę i tatę.
Niestety, im dłuższy urlop, tym zasiłek będzie niższy - za czas urlopu rodzicielskiego mama albo tata dostaną tylko 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Bez zmian pozostaną wypłaty na macierzyńskim i ojcowskim - 100 proc. wynagrodzenia.
Te zmiany wejdą w życie we wrześniu 2013 roku.
Wsparcie dla kobiet, które wracają do pracy
W tym roku rząd chce wprowadzić specjalny program pomocy dla kobiet powracających do pracy po urlopie macierzyńskim. Sfinansuje go z rezerwy Funduszu Pracy i skieruje do pracodawców. Niestety, nie ma jeszcze szczegółów.
Dziś Kodeks pracy daje kobiecie, która wraca do pracy po urlopie macierzyńskim, prawo do zatrudnienia na stanowisku, jakie wcześniej zajmowała, a jeśli nie jest to możliwe - na innym, równorzędnym z zajmowanym wcześniej. W obu wypadkach pracodawca powinien zaoferować kobiecie wynagrodzenie, jakie otrzymywałaby, gdyby nie korzystała z urlopu macierzyńskiego.
Becikowe już nie dla wszystkich
Spodziewasz się dziecka? Być może nie będzie ci się już należało becikowe. Od 1 stycznia 2013 r. świadczenie otrzymają tylko te rodziny, w których dochód na osobę nie przekracza 1922 zł netto. Dotyczy to dochodów w roku kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o świadczenie. Z powodu zmiany przepisów nawet co dziesiąta rodzina może stracić prawo do becikowego. Oznacza to też, że każdy rodzic starający się o pieniądze na dziecko będzie musiał dołączyć zaświadczenia lub oświadczenia członków rodziny o wysokości dochodów.
Elastyczny pracownik bez nadgodzin
Być może już niedługo uda się Ministerstwu Pracy wprowadzić nowe przepisy ograniczające liczbę zwolnień. Rosnące bezrobocie sprawiło, że sięgnięto po sprawdzone rozwiązania z ustawy antykryzysowej. Główna zmiana to wydłużenie maksymalnego okresu rozliczeniowego czasu pracy z obecnych czterech do 12 miesięcy.
Co to zmieni? Pracodawcy będą dzięki temu mogli dopasowywać czas pracy zatrudnionych do sytuacji firmy. Gdy zamówień będzie mniej, pracownicy skończą pracę po sześciu godzinach. Kiedy zamówień przybędzie, popracują więcej niż osiem godzin. Minus takiego rozwiązania: pracownik nie zarobi na nadgodzinach. Plus: pracodawca być może nie będzie musiał zwalniać ludzi, gdy nadejdą dla niego gorsze czasy. A rodzicom łatwiej będzie z nim uzgodnić, że rano przychodzą później, bo muszą odprowadzić dziecko do przedszkola.
Rząd dopłaci połowę pensji w kryzysie
Ale to nie wszystko. Najważniejszy zapis w nowej ustawie "antykryzysowej" dotyczy dopłat do tzw. postojowego. Wypłaca się je w sytuacji, w której, ze względu na malejącą liczbę zamówień, przedsiębiorcy ograniczają produkcję. Rząd chce, aby wówczas firmy nie zwalniały pracowników, tylko wypłacały im połowę uposażenia. Drugą połowę dopłacałoby państwo, a pieniądze pochodziłyby z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. - Takie rozwiązanie będzie tańsze niż aktywizacja tych osób, gdyby zostały bez pracy - uważa minister pracy Władysław Kosiniak-Kamysz.
Nowe przepisy wejdą w życie na przełomie maja i czerwca 2013 r. Mają obowiązywać przez rok. Zdaniem ministra z pomocy mogłoby skorzystać 1100 firm i nawet 100 tys. pracowników.
Nowe zawody otwarte
W pierwszym kwartale tego roku wejdą w życie przepisy liberalizujące dostęp do takich zawodów jak trener sportu, notariusz, taksówkarz czy przewodnik miejski. Ministerstwo Sprawiedliwości chce też szybko wprowadzić drugą transzę deregulacyjną, dotyczącą kolejnych 91 zawodów. Dotyczy ona branż: finansowej, budowlanej i transportowej. Projekt przewiduje m.in., że łatwiej byłoby zostać maklerem papierów wartościowych i giełd towarowych (pozostałby tylko wymóg niekaralności i zdolności do czynności prawnych), usługowo prowadzić księgi rachunkowe (konieczna pozostałaby niekaralność i wykupione ubezpieczenie OC), a w ramach państwowego monopolu przyjmować zakłady wzajemne i prowadzić kolektury gier liczbowych.
Pensja minimalna w górę
Dzięki ustaleniom Komisji Trójstronnej już od stycznia pensja minimalna wynosi 1,6 tys. zł brutto miesięcznie. To o 100 zł więcej niż w ubiegłym roku. Ustawową podwyżką objęte są jedynie osoby zatrudnione na podstawie umów o pracę bez względu na wymiar etatu (kwota naliczana jest procentowo). Znaczenie ma jedynie fakt, czy jest to nasza pierwsza praca. Jeżeli tak, to najmniejsze wynagrodzenie, jakie możemy otrzymać, wynosi obecnie nie mniej niż 1280 zł brutto - czyli 80 proc. pensji minimalnej.
Finlandia czeka na Polaków
Osoby, które chciałyby znaleźć pracę za granicą, będą teraz miały więcej możliwości. Brak wykwalifikowanych pracowników w branżach takich jak np. przemysł ciężki (stocznie, budownictwo), edukacja czy opieka zdrowotna zmusza Finlandię do zmiany polityki migracyjnej, która ma ułatwić legalne zatrudnienie obcokrajowcom. Do tej pory uzyskanie pracy w tym kraju co prawda nie było niemożliwe, jednak szereg obostrzeń skutecznie zniechęcał potencjalnych pracowników. Jednym z nich był obowiązek znajomości języka fińskiego. Szczegóły nowej strategii mają zostać ogłoszone w pierwszych miesiącach 2013 roku. Już dziś wiadomo, że poszukiwani będą m.in. opiekunowie osób starszych.