Jestem mamą niepełnosprawnego dziecka. Z racji tego, że moje dziecko nie ukończyło 4 roku życia przysługuje mi 60 dni opieki na dany rok kalendarzowy. Niestety mój syn bardzo choruje i pod koniec czerwca miałam już wykorzystane 40 dni z puli. Czy kodeks pracy przewiduje jakieś rozwiązania dla matek takich jak ja? Co będzie, jeśli 60 dni opieki zostanie wykorzystanych i skończy się przysługujący mi urlop wypoczynkowy? Czy jestem zmuszona w takiej sytuacji brać urlop bezpłatny? Co jeśli pracodawca mi go nie udzieli? Inna kwestia dotyczy dni wolnych na dziecko. Czy wymiar 60 dni zwolnienia na członka rodziny jest niezmienny i nie zależy od wielkości etatu, czy jest inny w przypadku połowy etatu? Odpowiada Tomasz Lewandowicz, Kancelaria Prawna Arkana
Artykuł 53 § 2 kodeksu pracy przewiduje, że w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowanie opieki nad dzieckiem, pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z tym pracownikiem bez wypowiedzenia - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku. Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, maksymalny okres pobierania zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat wynosi 60 dni w roku kalendarzowym i nie jest zależny od wymiaru czasu pracy.
Ponadto, na podstawie art. 188 kodeksu pracy, jeden z rodziców dziecka do lat 14 ma prawo do skorzystania w ciągu roku kalendarzowego z zwolnienia od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W opisanej sytuacji możliwe jest również wykorzystanie urlopu wypoczynkowego, pod warunkiem jednak, że pracodawca wyrazi zgodę na udzielenie urlopu właśnie w tym terminie.
Po wyczerpaniu powyższych możliwości pracownik zobowiązany jest wrócić do pracy. Jeżeli tego nie zrobi, pracodawca będzie mógł rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia. Należy jednak podkreślić, iż rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia stanowi uprawnienie pracodawcy, a nie jego obowiązek. Pracodawca może zatem nie zwalniać pracownika kontynuującego opiekę nad chorym dzieckiem po wyczerpaniu okresu otrzymywania zasiłku opiekuńczego, z uwagi jednak na nieświadczenie pracy przez pracownika, pracodawca nie będzie musiał wypłacać za ten czas wynagrodzenia. Możliwe jest również udanie się przez pracownika na urlop bezpłatny, pod warunkiem, jednak że pracodawca wyrazi na to zgodę.
Jeżeli dojdzie do ustania stosunku pracy, wówczas rodzic niepełnosprawnego dziecka będzie mógł ubiegać się o przyznanie mu świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Jednym z warunków jego otrzymywania jest legitymowanie się przez dziecko orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. W 2013 roku wysokość tego świadczenia, wraz z dodatkiem, wynosi 820 złotych miesięcznie.
(AS)