Pytanie: ,,Czy mogę wziąć urlop na opiekę nad dzieckiem w dniu, gdy mój małżonek przebywa na urlopie wypoczynkowym?" Odpowiada Marcin Karczewski, aplikant radcowski
Kwestie dotyczące udzielania tzw. urlopu na opiekę nad dzieckiem zostały uregulowane w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy (tj., Dz. U. 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.). Zgodnie z art. 188 ww. ustawy pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie z pracy na dwa dni z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Odpowiadając bezpośrednio na zadane pytanie należy zwrócić uwagę na to, że przepisy prawa pracy ograniczają rodzicom lub opiekunom możliwość skorzystania z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem wyłącznie w ten sposób, że z tego uprawnienia może korzystać tylko jedno z nich (por. art. 189? kodeksu pracy). W związku z powyższym, należy przyjąć, że pracownikowi uprawnionemu do korzystania z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem przysługuje prawo do skorzystania z tego urlopu niezależnie od przebywania przez współmałżonka na urlopie wypoczynkowym.
Dni wolne na opiekę nad dzieckiem można wykorzystać w dowolnym terminie przypadającym w danym roku kalendarzowym mając na uwadze wskazane powyżej ograniczenie tj. możliwość korzystania z urlopu na opiekę nad dzieckiem przez jednego z rodziców lub opiekunów. Przysługujące z tytułu urlopu na opiekę nad dzieckiem dwa dni wolne może wykorzystać jeden z rodziców lub opiekunów (w takim wypadku drugi rodzic lub opiekun traci uprawnienie do skorzystania urlopu na opiekę nad dzieckiem w danym roku kalendarzowym) lub też każdy z nich może wykorzystać po jednym dniu zwolnienia w danym roku.
Zwrócić uwagę należy na to, że dwa dni zwolnienia w danym roku kalendarzowym z tytułu urlopu na opiekę na dziecko przysługują łącznie obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka, co oznacza, że mają oni razem do wykorzystania dwa dni zwolnienia w ciągu danego roku kalendarzowego a nie po dwa dni na jedną osobę. Wyboru która z uprawnionych osób skorzysta z urlopu na opiekę na dziecko dokonują sami zainteresowani. Na uwadze trzeba mieć, że liczba dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem nie zależy od liczby wychowywanych dzieci i w każdym wypadku będzie wynosiła ona dwa dni.
Prawo do skorzystania z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem do 14 roku życia przysługuje wyłącznie pracownikom tj. osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Prawo do skorzystania z urlopu na opiekę na dziecko pracownik uzyskuje już w pierwszym dniu pracy i przysługuje mu niezależnie od wymiaru etatu na jaki został zatrudniony oraz rodzaju zawartej umowy o pracę. Urlop na opiekę nad dzieckiem przysługuje niezależnie od urlopu przysługującego pracownikowi z innego tytułu przewidzianego przepisami prawa pracy. Należy przy tym pamiętać, że jeżeli pracownik nie wykorzysta przysługującego mu urlopu na opiekę nad dzieckiem w danym roku kalendarzowym uprawnienie to przepada i nie można go przenieść na kolejny rok kalendarzowy. Uprawnienie do skorzystania z urlopu na opiekę nad dzieckiem pracownik traci wraz z ukończeniem przez dziecko 14 lat.
(AS)