Co zrobisz, jeśli pośrednik oferujący pracę za granicą zażąda pieniędzy? Zrezygnujesz z jego usług czy pokornie wpłacisz wymaganą kwotę? Wszystko zależy od sytuacji. Zanim więc oskarżysz pośrednika o nieuczciwość lub wykażesz przesadną ufność, dowiedz się, co mówią na ten temat przepisy
Nieznajomość prawa szkodzi. Jeżeli szybko skreślisz firmę, która słusznie domaga się należności, to stracisz okazję do wyjazdu zarobkowego. Innym razem, uiszczając nawet niewielką sumę, dołączysz do grona oszukanych - niekiedy całkiem bezwiednie. Do pokrzywdzonych trzeba zaliczyć przecież wszystkich tych, którzy podjęli legalne zatrudnienie, a wcześniej wnieśli np. opłatę rejestracyjną lub organizacyjną. W świetle ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - pośrednictwo powinno być bezpłatne. Nie ma znaczenia, czy twoje CV trafiło do znanej firmy rekrutacyjnej czy takiej, która działa na rynku od kilku tygodni lub miesięcy.
- Kandydaci często zadają nam pytania o tzw. wpisowe. Oczywiście za każdym razem tłumaczymy, że pobieranie pieniędzy za samo rozpoczęcie poszukiwania pracy to praktyka niezgodna z prawem i ostrzegamy, aby uważać na pośredników, którzy ją stosują - mówi Katarzyna Polak, koordynator ds. rekrutacji z agencji pracy Work Express. Jednak agencja zatrudnienia może domagać się zwrotu faktycznych kosztów poniesionych na: dojazd i powrót osoby skierowanej do pracy, wydanie wizy, badania lekarskie oraz tłumaczenia dokumentów. W przypadku, gdy pobierane są inne opłaty niż wymienione w przepisach ustawy, warto pomyśleć o wniesieniu skargi do Państwowej Inspekcji Pracy. - Gwarantujemy anonimowość osobom, które zwrócą się do nas o zachowanie swoich danych osobowych w tajemnicy. Inspektor pracy nigdy nie ujawnia pracodawcy, że jego kontrola ma związek z otrzymanym zgłoszeniem - mówi Danuta Rutkowska, rzecznik prasowy Głównego Inspektora Pracy.
Jazda za granicę
Standardowo pośrednicy zapewniają pomoc w zorganizowaniu podróży z Polski do nowego miejsca pracy i z powrotem. Jednak nigdy nie powinni żądać opłat m.in. za wyszukanie odpowiedniego połączenia lotniczego/autokarowego czy udzielanie wskazówek związanych z dotarciem pod właściwy adres. Jeśli przedstawiciel firmy zarezerwował np. bilety na przelot po promocyjnych cenach, to nie może narzucać marży, aby wzbogacić się kosztem kandydatów.
- Nasi pracownicy dojeżdżają czasem na własną rękę i nie ma z tym żadnego problemu - mówi Katarzyna Polak. Przypomina, że opiekunki osób starszych wyjeżdżające za zachodnią granicę otrzymują zwrot kosztów podróży, wynoszący zwykle 80-100 euro.
Co z tymi wizami?
Niektórzy kandydaci, zanim wyruszą na podbój zagranicznych rynków pracy, muszą pamiętać o dodatkowych formalnościach. - Poza Europą wizy potrzebne są np. do USA czy krajów Bliskiego Wschodu. Nawet jeśli ruch turystyczny jest bezwizowy, w przypadku podjęcia pracy zazwyczaj konieczna będzie wiza umożliwiająca zatrudnienie - mówi Witold Wrodarczyk z agencji pośrednictwa pracy Jobland.pl. Kto chce sprawdzić, czy firma odpowiadająca za rekrutację postępuje uczciwie, powinien odwiedzić stronę internetową danej ambasady. Przykładowo: od 28 kwietnia osoby ubiegające się o wyjazd do USA w ramach programu Work & Travel na samo rozpatrzenie wniosku wizowego muszą przygotować 392 zł. W okresie od 15 do 27 kwietnia za taką operację należało uiścić 406 zł, a różnica wynika ze zmiany kursu dolara. - W niektórych sytuacjach agencje zatrudnienia nie zezwalają na indywidualne załatwianie przez pracownika wizy z przyczyn organizacyjnych, zwłaszcza w przypadku większych grup. Wtedy ważne jest, aby wszystko było skoordynowane,
wszyscy lecieli jednym samolotem itd. - mówi Witold Wrodarczyk.
Szlachetne zdrowie
Praca na niektórych stanowiskach wymaga nie tylko udokumentowania doświadczenia oraz kwalifikacji zawodowych, ale też odpowiedniego stanu zdrowia. Osoby narzekające na bóle kręgosłupa czy stawów powinny się zastanowić kilka razy nad sensem odpowiadania na oferty rolników czy ogrodników. W przypadku rekrutacji rzeźników na niekorzyść zainteresowanych działają kłopoty z ciśnieniem krwi, jak również choroby skóry oraz uzębienia. - Kandydat kierowany do pracy za granicą na podstawie umowy o pracę tymczasową powinien trafić do przychodni, z którą dana firma ma podpisaną umowę. Koszt wstępnych badań lekarskich wynosi od 50-120 zł, natomiast ich zakres zależy od oferowanego stanowiska i czynników szkodliwych z nim związanych - mówi Agnieszka Bohdan z Agencji Pracy i Doradztwa Personalnego Leader Service.
Papiery do kontroli
Tylko w rzadkich przypadkach do zdobycia zatrudnienia wystarczy okazanie CV wraz z listem motywacyjnym i/lub referencjami. Potencjalni pracownicy nie powinni być zdziwieni, jeśli zostaną poproszeni o dostarczenie w odpowiedniej wersji językowej dyplomów ukończenia szkoły, kursów specjalistycznych, szkoleń czy świadectw potwierdzających kwalifikacje zawodowe. - Jednak bardzo rzadko zdarza się, żeby pośrednik domagał się zwrotu kosztów za tłumaczenia wymaganych dokumentów. Jeżeli już, to jedynie za te potwierdzające kwalifikacje danej osoby i najczęściej tylko wtedy, gdy ktoś zrezygnuje z wyjazdu, mimo podpisanej umowy - mówi Ilona Olejniczak z Agencji Pracy Teamwork. Ceny tłumaczeń rozpoczynają się od 30 zł za stronę (w zależności od języka, długości tekstu oraz rodzaju - tłumaczenia przysięgłe są droższe).
- Oto czego w pracy nie tolerujemy
- Co się dzieje podczas wyjazdów służbowych?
- Polska dla niemieckich firm najatrakcyjniejsza w regionie Płać z głową! Jeżeli pośrednik oczekuje na przelew, to warto zwrócić uwagę na wysokość opłat, które powinny wynikać z dokumentów, np. takich, jak rachunek lub faktura. Z pewnością sygnałem ostrzegawczym będzie zawyżona stawka, nieodpowiadająca wartości usług na rynku. - Kwoty należne agencji zatrudnienia tytułem faktycznie poniesionych kosztów, związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, muszą być określone w pisemnej umowie. Jeśli formalności załatwiane są tylko w formie ustnej, można spodziewać się problemów związanych zarówno z podjęciem pracy już na terenie obcego kraju czy też z ponoszeniem różnych kosztów, niedopuszczalnych w świetle prawa - mówi Danuta Rutkowska. Pobieranie innych opłat niż wymienione w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy podlega karze grzywny nie niższej niż 3 tys. zł. Ponadto odpowiedzialnością prawną skutkuje również niezawarcie pisemnej umowy, czyn ten zagrożony jest karą grzywny w wysokości co najmniej 4 tys. zł.
Andrzej W. Skowronek
Chcesz poznać więcej szczegółów dotyczących wnoszenia skarg do Państwowej Inspekcji Pracy? Odwiedź stronę www.pip.gov.pl.
KIEDY PŁACIĆ?
Agencja zatrudnienia może domagać się zwrotu faktycznych kosztów poniesionych na:
a) dojazd i powrót do pracy za granicę,
b) wydanie wizy,
c) badania lekarskie,
d) tłumaczenia dokumentów.