Kandydaci do pracy często spotykają się z wymogiem posiadania tzw. nieposzlakowanej opinii. Tak jest na przykład w większości służb mundurowych. Co to właściwie oznacza? Czego ona dotyczy, wedle jakich kryteriów się ją określa i czy można ją sobie przywrócić?
Najprościej mówiąc - nieposzlakowana opinia oznacza, że danej osobie nie można zarzucić zachowań sprzecznych z normami moralnymi, etycznymi oraz prawnymi. Warunek "cieszenia się przez pracownika nieposzlakowaną opinią" jaką powinien spełniać pracownik samorządowy opisany jest w art. 6 ust. 3 pkt 3 ustawy o pracownikach samorządowych. Przepis ten określa warunki zatrudnienia w służbie cywilnej. W przypadku, gdy kandydat nie spełnia jakiegokolwiek warunku, zostaje zdyskwalifikowany w procesie rekrutacji, co także przekłada się na domniemanie, iż każdy członek korpusu służby cywilnej przymiot nieposzlakowanej opinii posiada.
Z orzecznictwa wynika, iż ,,cieszyć się nieposzlakowaną opinią" jest pojęciem wykraczającym zdecydowanie poza ocenę zachowań związanych ze stosunkiem pracy. Kryterium to zakłada dopuszczalność oceny zarówno zachowań pracowniczych, jak i z punktu widzenia respektowania przez nas norm etycznych w sytuacjach niezwiązanych bezpośrednio z pracą.
Kryterium ,,nieposzlakowanej opinii" jest dosyć szerokie i odwołuje się raczej do oceny na płaszczyźnie moralno-etycznej i dlatego jest niełatwe w interpretacji. Nie istnieją jasno wyznaczone zasady ustalania, czy dany kandydat cieszy się nieposzlakowana opinią. Interpretacja odbywa się przede wszystkim przez postrzeganie kandydata przez innych ludzi. Wzorcem osoby cieszącej się tym określeniem jest osoba cechująca się uczciwością, rzetelnością, odpowiedzialnością, lojalnością, czy umiejętnością przedkładania interesu publicznego nad prywatny. W praktyce, często jednym z kryteriów oceny, czy kandydat posiada nieposzlakowaną opinię, może być zaświadczenie o niekaralności. Poza wymienionymi warunkami, w przypadku zawodu policjanta należy ,,nieposzlakowaną opinię" rozpatrywać także przez pryzmat wzorca etycznego, dla niego charakterystycznego, który został szczegółowo opisany w zarządzeniu nr 805 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2003 r. w sprawie ,,Zasad etyki zawodowej policjanta".
Urząd, ogłaszając nabór na pracownika ma prawo, a nawet obowiązek poprosić poprzednich pracodawców kandydata o "udostępnienie dokumentów osobowych, dotyczących jego pracy na poprzednim stanowisku" jeżeli wedle art. 22(1) § 4 Kodeksu pracy, ,,podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy" przez co jednocześnie kandydat wyraża zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych zawartych w aplikacji dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji.
Co ważniejsze dla kandydatów na policjantów, dość ciężko jest przywrócić nieposzlakowana opinię. Urząd może ,,dokopać się" nawet do najmniejszych, niewinnych występków sprzed wielu lat, które może mieć negatywne skutki na postępowanie kwalifikacyjne. Decyzję w tym zakresie podejmuje przełożony właściwy biorąc pod uwagę na przykład zachowanie się kandydata po zatarciu skazania, czy okres, który upłynął od popełnionego czynu. Kończąc, nasuwa się jedynie wniosek, iż o wiele prościej zapobiegać, niż później naprawić ,,nieposzlakowaną opinię".
Anna Pierzycka, ekspert ds. kadr i płac
Wydanie internetowe magazynrekruter.pl