Umowa o pracę to jedno z marzeń wielu osób. Kluczem do jego spełnienia często okazuje się umowa próbna, czyli ta, którą pracodawca proponuje jako pierwszą. Zanim zdecydujemy się ją podpisać lub odrzucić, poznajmy podstawowe informacje na jej temat.
Kiedy planujemy zakup nowych butów, zazwyczaj chcemy je najpierw przymierzyć. Możemy oczywiście pominąć ten krok, ale wtedy musimy liczyć się z ryzykiem, że będą za duże, za małe lub po prostu niedopasowane do naszej stopy. Noszenie niewygodnych butów jest zaś jak chodzenie do pracy, w której – z różnych powodów – nie czujemy się dobrze. Prędzej czy później będziemy chcieli ją zmienić. Nim więc na stałe obejmiemy jakąś posadę, rozważmy rozpoczęcie swojej zawodowej przygody właśnie od umowy próbnej.
Podwójny egzamin
W opiniach na temat okresu próbnego wciąż powszechne jest twierdzenie, że przynosi on korzyści jedynie dla pracodawcy. Przecież to szef chce nas sprawdzić i ocenić, czy pasujemy do jego wymarzonej wizji firmy. Oferuje nam niestabilne zatrudnienie, nie gwarantując już przy początkowych ustaleniach późniejszego przedłużenia współpracy. My jednak nie musimy się sprawdzać, bo... po co? Znamy swoje umiejętności, mamy doświadczenie i to wystarczy. Nic bardziej mylnego. Umowa próbna jest takim samym sprawdzianem dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Owszem, pracodawca weryfikuje nasze kompetencje, jednak my też oceniamy, czy warunki pracy, jakie nam zapewnia, są dla nas odpowiednie. Co więcej, może zdarzyć się tak, że szef zechce kontynuować współpracę po okresie próbnym, a to my odmówimy, ponieważ jakiś element nie będzie pasował do naszej wizji przyszłości.
Kwestia doświadczenia
Jeżeli staramy się o uzyskanie posady w branży, w której pracujemy od kilku lat, okres próbny może wydawać się nam bezsensowny. Musimy jednak pamiętać, iż posiadanie przez nas określonych umiejętności nie zawsze stanowi ułatwienie. Wykonując te same czynności, często działamy nieco mechanicznie, nie zdając sobie sprawy z tego, jak wiele zmieniłaby modyfikacja choćby jednego elementu procesu. W adaptacji do nowego miejsca zatrudnienia kluczowe są także inne czynniki. _ – Samo posiadanie przez kandydata wieloletniego doświadczenia zawodowego, nawet mocno zbliżonego do tego wymaganego przez nowego szefa, nie czyni go osobą odpowiednią do zatrudnienia. Obecnie większość pracodawców zwraca uwagę również na tzw. dopasowanie pracownika do organizacji. Jeszcze na etapie rozmów kwalifikacyjnych kładzie się mocny nacisk na weryfikację tzw. cech miękkich, czyli cech psychofizycznych oraz społecznych. Determinują one umiejętność budowania relacji z pozostałymi członkami zespołu oraz wpływają na sposób i kolejność
wykonywania codziennych zadań _ – mówi Anna Donaj, konsultant ds. rekrutacji w Mondi Polska.
Zgodnie z kodeksem
Według obowiązującego w Polsce kodeksu pracy umowę powinno się zawierać w formie pisemnej, nie zapominając o wymienieniu stron umowy, jej rodzaju, daty zawarcia, wymiaru czasu pracy oraz warunków pracy i płacy. Czas trwania okresu próbnego jest uzależniony od porozumienia, jakie strony zawierają między sobą – może trwać od 2 tygodni do 3 miesięcy (w zależności od specyfiki zatrudnienia oraz branży). Okres wypowiedzenia wynosi natomiast odpowiednio: dla okresu próbnego nieprzekraczającego dwóch tygodni – 3 dni, dłuższego niż dwa tygodnie – 1 tydzień, zaś trzymiesięcznego – 2 tygodnie. Warto również pamiętać o warunkach zawarcia kolejnej umowy próbnej z tym samym pracodawcą. Od 22 lutego 2016 roku jest to możliwe tylko w dwóch sytuacjach: gdy pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy niż ten określony w poprzedniej umowie próbnej lub po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania bądź wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego
samego rodzaju pracy – wtedy dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny.
Przed podpisem
W przypadku podpisywania zarówno umowy próbnej, jak i każdego innego rodzaju umowy, należy dokładnie zapoznać się z jej treścią. Rzetelne prześledzenie wszystkich punktów pozwoli uniknąć ewentualnych nieporozumień. Sprawdźmy, czy stanowisko, zakres obowiązków i kwota wynagrodzenia są dokładnie takie, jakie ustaliliśmy podczas wcześniejszej rozmowy. Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości, nie bójmy się zadawać pytań. Uchroni to nas przed późniejszym zakłopotaniem lub rozczarowaniem.
Okres próbny to czas na wzajemne zapoznanie się pracodawcy i pracownika. Z pewnością nie jest czymś, czego należy się bać. Tak jak zawsze lepiej przymierzyć buty i wybrać te najwygodniejsze, tak samo warto sprawdzić, czy dana profesja będzie dla nas odpowiednia. Bowiem zgodnie z tym, co powiedział kiedyś Konfucjusz – wybierając pracę, którą kochamy, nie przepracujemy ani jednego dnia w swoim życiu.