,,Proszę powiedzieć coś o sobie" - jest jednym z najczęściej padających pytań w trakcie rekrutacji. Dla jednych nie sprawi żadnego problemu, inni nie będą potrafili znaleźć na nie właściwej odpowiedzi. Niżej przedstawiam wam kilka cennych wskazówek dotyczących poradzenia sobie z tym wbrew pozorom trudnym pytaniem.
To z pozoru niewinne pytanie (które otwiera przed kandydatem szerokie możliwości do tego, by zaprezentować się z jak najlepszej strony) w gruncie rzeczy należy do jednych z najbardziej podchwytliwych pytań rekrutacyjnych.
Wielu rekruterów ma w zwyczaju zadawanie tego pytania na początku rozmowy - ot tak, na rozluźnienie atmosfery. Tymczasem, bywa, że osiągają efekt odwrotny od zamierzonego:
Kandydat, usłyszawszy tak sformułowane pytanie, nie jest w stanie przewidzieć, jaką odpowiedź pragnie usłyszeć osoba rekrutująca, zaczyna panikować i traci pewność siebie lub, pomimo doskonałej wszak znajomości tematu, ma pustkę w głowie. Niedoprecyzowane pytanie, wytrąca kandydata z rytmu i sprawia, że zaczyna się on denerwować, w konsekwencji, zamiast konkretów i dobrego ,,sprzedania się", zaczyna snuć długie, zbędne wywody - często zbaczając na tematy, które na rozmowie nie powinny być poruszane.
Warto gruntownie przygotować się do odpowiedzi na to pytanie - nie mówię tu oczywiście o uczeniu się formułki na pamięć. Pamiętaj, że w zależności od firmy i stanowiska, o jakie się ubiegasz, modyfikuje się informacje na swój temat pod kątem oczekiwań pracodawcy.
Rozmowa kwalifikacyjna to nie kawiarniane pogaduszki - jest sprawdzianem czy to właśnie ty nadajesz się na to stanowisko. Swoją odpowiedzią masz pomóc osobie rekrutującej podjąć decyzję o przyjęciu cię do pracy. Musisz przytoczyć takie fakty z twojego życia, które mogą być przydatne w wykonywaniu obowiązków na stanowisku, o które się starasz. Rekruterzy, zadając to pytanie, chcą sprawdzić, jak postrzegasz sam siebie, co myślisz na temat swoich osiągnięć, umiejętności, co jest dla ciebie ważne, etc. I choć ,,ja" to temat rzeka, pamiętaj, aby nie rozgadywać się przesadnie, gdyż może to świadczyć o braku umiejętności selekcjonowania informacji.
Najważniejsze, aby skoncentrować się na pozytywnych cechach i sprytnie łączyć je z profilem firmy czy stanowiska. Jeśli będziesz potrafił dokonać takich powiązań w trakcie udzielania odpowiedzi na to pytanie, z pewnością zostanie to zapamiętane przez rekrutera i podwyższy twoje akcje.
Przygotowania
Przygotuj sobie listę swoich mocnych stron, osiągnięć zawodowych i pozazawodowych, z których jesteś szczególnie dumny, a które poświadczać będą twoje dodatkowe umiejętności. Następnie zestaw je z oczekiwaniami pracodawcy względem kandydatów (zazwyczaj najważniejsze z nich umieszczane są w treści ogłoszeń o pracę, jeśli zaś tego będzie za mało, zawsze możesz poszperać w sieci w poszukiwaniu opisu stanowiska, albo zapoznać się ze stroną pracodawcy - tam też możesz znaleźć wiele ciekawych informacji, które mogą ci pomóc w przygotowaniu się do tego pytania i rozmowy kwalifikacyjnej w ogóle).
Możesz na przykład wspomnieć o zainteresowaniach związanych z ochroną środowiska i swojej aktywności ekologicznej (jak segregacja śmieci, oszczędność wody, prądu, etc.). Wiele firm w ostatnim czasie poważnie zaangażowało się w działalność ekologiczną, dzięki takiej wypowiedzi pokażesz, że jesteś proekologiczny i twoje zainteresowania pokrywają się z zainteresowaniami firmy. Możesz również wspomnieć o tym, że etyka (zawodowa i ta na gruncie prywatnym) ma dla ciebie duże znaczenie - pracodawcy poszukują lojalnych i uczciwych pracowników. Dobrze, jeśli przytoczysz też kilka przykładów ze swojej kariery zawodowej potwierdzających twoją charakterystykę (np.: jeśli powiesz, że jesteś osobą konsekwentną, dodaj, że konsekwentnie realizujesz zaplanowane działania i nie zniechęcasz się trudnościami, a następnie zobrazuj to jakimś przykładem - będziesz bardziej wiarygodny).
Jeśli nie masz jeszcze żadnego doświadczenia zawodowego, skup się na edukacji - profilu, ocenach, wiedzy, jaką zdobyłeś, osiągnięciach, praktykach czy stażach lub wolontariacie - postaraj się przytoczyć takie przykłady, które będą świadczyły o tym, jak bardzo edukacja przygotowała cię do pracy w danym zawodzie. Nie zapomnij wspomnieć o umiejętności szybkiego uczenia się nowych rzeczy (jest to niezwykle cenna i pożądana cecha).
Instrukcja obsługi
Pamiętaj, to czas dla ciebie - i najlepszy moment by się dobrze zaprezentować. Powiedz rekruterowi, dlaczego uważasz, że to właśnie ty jesteś najlepszym kandydatem do pracy na danym stanowisku. Mów płynnie, nie jąkaj się, nie stosuj przerywników typu ,,yyy", ,,eee" - to znacznie zaniża poziom wypowiedzi i dekoncentruje słuchacza, który na koniec i tak zapamięta tylko twoje ,,ykanie" a nie konkrety. Postaraj się, aby twoja odpowiedź nie trwała dłużej niż 3 minuty - jeśli jednak po zakończeniu wypowiedzi okaże się, że twój rozmówca milczy, zapytaj go, czy chce dowiedzieć się jeszcze czegoś więcej. Bądź pewny siebie - przecież nikt nie wie lepiej niż ty, co potrafisz i jakie możliwości w Tobie drzemią. Wykorzystaj ten czas!
Jeśli wciąż masz wątpliwości dotyczące odpowiedzi na to pytanie, spróbuj dostosować się do poniższego schematu:
Cechy osobowości i kompetencje - wybierz 3-4 kompetencje i/lub cechy twojej osobowości, które uznajesz za najważniejsze i najbardziej przydatne do pracy na danym stanowisku i postaraj się skrótowo je opisać, podaj kilka przykładów.
Wykształcenie - możesz umotywować, dlaczego akurat taką ścieżkę edukacyjną wybrałeś, co ona ci dała.
Zainteresowania - nie myl z hobby, chodzi o zainteresowania związane z pracą w danej branży albo na danym stanowisku (tu możesz śmiało, ale krótko opowiedzieć o tym, jak budowała się ścieżka twojej kariery zawodowej).
Konkretnie a nie szczegółowo - pamiętaj, że im więcej mówisz, tym większe szanse, że zaczniesz wdawać się w zbędne dygresje, które mogą cię zgubić (wyjątkiem mogą być jedynie takie sytuacje, w których rekruter ożywi się i zacznie zadawać szczegółowe pytania dotyczące omawianej sytuacji, czy zainteresowania - może się tak zdarzyć, gdy ma tę samą pasję, co ty).
Mów o swoich zaletach poprzez fakty i usta innych ludzi (Np. ,,Ludzie, którzy znają mnie, mogą powiedzieć, że jestem.." - taka odpowiedz przybliży rekrutera do tego, jak sam kandydat traktuje siebie, jakie ma zdanie o sobie samym i jakim jest człowiekiem dla najbliższego otoczenia. Zawsze, bez względu na stanowisko, na które aplikujesz, podkreślaj swoją wartość)
Nie poruszaj tematu swojego stanu cywilnego i/lub posiadania dzieci - nie jest on, bowiem, istotny w procesie rekrutacji. Ba! Istnieje zakaz zadawania pytania o ten stan w procesie rekrutacji - mało tego, takie wyznanie może ci tylko przysporzyć więcej problemów niż korzyści.
,,Oczywista oczywistość" - nie trać czasu i cierpliwości rekrutera na opowieści o tym, że jesteś mężczyzną/ kobietą w pewnym wieku i szukasz pracy - jedno rzuca się w oczy, drugie wynika z celu, z którego powodu się spotkaliście, prawda? Daruj sobie też informowanie rekrutera o tym, że jesteś pogodny, miły, sympatyczny i w dodatku masz poczucie humoru (jasne, to są ważne cechy, ale wcale nie trzeba o nich mówić, wszak o tym, czy jesteś sympatyczny rekruter może przekonać się już w trakcie kilku pierwszych minut spotkania).
Nie strzelaj sobie samobója informacją o bezrobociu - to nie jest dobry moment na wspominanie o tym. Pamiętaj, że masz przedstawić siebie w jak najlepszym świetle, po co zatem zaczynać od takich informacji? Oczywiście, jasne jest dla mnie to, że nie da się tego tematu uniknąć w trakcie analizy twojej ścieżki zawodowej i nic w tym złego, ale nie zaczynaj od tego prezentacji swojej osoby. Musisz wiedzieć, że niestety - mimo dużego bezrobocia - wciąż wśród wielu osób panuje przekonanie, że z kandydatem, który pracy nie ma coś jest ,,nie tak".
Podsumowanie
W odpowiedzi na pytanie: ,,Proszę powiedzieć nam coś o sobie" uwzględnij kluczowe informacje definiujące, kim jesteś, jakie posiadasz wykształcenie, umiejętności, jakie cechy twojego charakteru predestynują cię do objęcia tego stanowiska. Wskaż swoje krotko- i długoterminowe cele zawodowe oraz kiedy i w jaki sposób zamierzasz je osiągnąć. Możesz na koniec dodać, dlaczego chcesz podjąć pracę w tej konkretnej firmie. Postaraj się, aby twoja wypowiedź była interesująca, płynna i wiarygodna. Ujmij za serce rekrutera - w końcu dał ci tę niesamowitą sposobność pokazania się w jak najlepszym świetle, skorzystaj z tej możliwości i przygotuj reklamę, jakiej nie powstydziłby się najlepszy PR-owiec - dobre przygotowanie się do tego pytania naprawdę popłaca.
Małgorzata Marzec
Autorka bloga zawodowego HRwpraktyce
Specjalista ds. HR i PR.