Badania okresowe służą profilaktyce zdrowotnej pracowników. Powinny być wykonywane na polecenie i koszt pracodawcy nie rzadziej niż co pięć lat i nie częściej niż co rok.
Badania okresowe – kto je zleca?
Zadbanie o aktualność badań okresowych pracownika to obowiązek pracodawcy. Musi on bowiem wydać odpowiednie polecenie pisemne, w którym dokładnie opisuje zakres obowiązków pracownika, a przy tym wszelkie czynniki mogące wpływać negatywnie na jego zdrowie.
Do obowiązków pracodawcy należy także pokrycie kosztów badania okresowego. Musi on opłacić nie tylko wizytę u lekarza medycyny pracy, ale również wszelkie dodatkowe badania. Co więcej, według Kodeksu Pracy pracownikowi należy się wynagrodzenia za godziny spędzone na wizycie lekarskiej.
Jak często należy robić badania okresowe?
Badania okresowe powinny być dopasowane swoim zakresem i częstotliwością do rodzaju wykonywanej przez pracownika pracy. Inaczej będzie wyglądało to w przypadku osób pracujących z komputerem w trybie siedzącym, a inaczej u tych, którzy wykonują pracę fizyczną.
Zdecydowanie jednak należy wykonywać je nie częściej niż co rok i nie rzadziej niż co pięć lat, jak określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 1996 roku.
Zakres badań okresowych
Nie tylko częstotliwość wykonywania badań okresowych jest odmienna dla różnych zawodów. Również ich zakres zależy od charakteru pracy. Podstawą wizyty u lekarza medycyny pracy jest badanie ogólne. Następnie, w zależności od tego, na jakie ubytki na zdrowiu narażony jest dany pracownik, przeprowadzane są dodatkowe badania. Lekarz może zlecić analizy otolaryngologiczne u osób pracujących w hałasie lub foniatryczne u tych, które w pracy często używają aparatu głosowego. W przypadku pracowników narażonych na wdychanie oparów czy mających kontakt z innymi substancjami chemicznymi konieczne może okazać się dodatkowe badanie morfologii krwi.
Badania okresowe a dzień wolny
Według prawa pracy, badania okresowe wykonywane są na koszt i z polecenia pracodawcy oraz powinny odbywać się w godzinach pracy. To, czy przełożony pozwoli na pełny dzień wolny z racji badań okresowych, zależy tylko od jego dobrej woli. Kodeks Pracy nie przewiduje takiego rozwiązania. W świetle przepisów, pracownik po wykonanych badaniach powinien stawić się niezwłocznie na stanowisku swojej pracy. W przeciwnym razie pracodawca może domagać się wyjaśnień, zweryfikować termin i długość wizyty w samej przychodni, a w konsekwencji odmówić wypłaty wynagrodzenia za godziny nieobecności pracownika.
Badania okresowe a urlop wypoczynkowy
Badania okresowe powinny być ponawiane za każdym razem, gdy kończy się ich ważność. Jeśli zaś pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym w momencie, w którym termin badań wygasa, nie musi wykorzystywać wolnego czasu na wizytę u lekarza medycyny pracy. Takie badania powinien jednak wykonać już pierwszego dnia po urlopie, ponieważ pracodawca nie może dopuścić do pracy osoby, której gotowość do wykonywania obowiązków nie została na nowo potwierdzona przez lekarza.