Świadczenia po rozwiązaniu umowy

Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2012-06-01

Osoba, która straciła pracę, może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego, a także kontynuować opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Wniosek w tej sprawie powinien zostać złożony w ZUS w ciągu 30 dni od dnia rozwiązania umowy.

Pracownik może otrzymać zasiłek chorobowy nie tylko w czasie obowiązywania umowy o pracę, lecz także po jej rozwiązaniu. Warunkiem jest jednak to, by niezdolność do pracy z powodu choroby powstała w czasie ubezpieczenia i trwała nieprzerwanie po jego ustaniu albo powstała w ściśle określonym przepisami terminie po ustaniu ubezpieczenia i trwała co najmniej 30 dni.

Zasiłek chorobowy będzie przysługiwał także, gdy niezdolność do pracy powstanie po ustaniu zatrudnienia (ubezpieczenia chorobowego). Wówczas warunkiem otrzymania zasiłku jest powstanie niezdolności do pracy nie później niż w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia i trwanie tej niezdolności bez przerwy co najmniej 30 dni.

Na wypłatę zasiłku macierzyńskiego z ZUS mogą liczyć kobiety, które urodziły dziecko w czasie trwania zatrudnienia, a następnie umowa terminowa została rozwiązana. Dostać go może także kobieta, gdy umowę o pracę rozwiązano z powodu upadłości lub likwidacji zakładu pracy.

• zaświadczenie lekarskie, które potwierdzi stan ciąży w okresie zatrudnienia,
• skrócony akt urodzenia dziecka,
• świadectwo pracy lub inny dokument potwierdzający rozwiązanie umowy z powodu upadłości lub likwidacji zakładu pracy albo
• prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu umowy z naruszeniem przepisów,
• zaświadczenie ZUS-Z3.

Osoby zwolnione z pracy, które lekarz orzecznik ZUS uzna za niezdolne do pracy, mogą ubiegać się w ZUS o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W tym przypadku będzie brany pod uwagę tzw. staż ubezpieczeniowy (okres składkowy i nieskładkowy):

• rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20. roku życia,
• dwa lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała między 20. a 22. rokiem życia,
• trzy lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała między 22. a 25. rokiem życia,
• cztery lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała między 25. a 30. rokiem życia,
• pięć lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała powyżej 30. roku życia.

Świadczenie przedemerytalne mogą otrzymać osoby, które są w wieku przedemerytalnym, jeżeli spełniają określone w ustawie warunki.

Jego celem jest umożliwienie dotrwania do nabycia prawa do emerytury osobom, którym z racji wieku trudno znaleźć pracę.

Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

• do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy i ukończyła co najmniej 56 lat (kobieta) oraz 61 lat (mężczyzna) i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
• do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy i ukończyła co najmniej 55 lat (kobieta) oraz 60 lat (mężczyzna) oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn;
• do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat (kobieta) i 61 lat (mężczyzna) oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
• zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat (kobieta) oraz 60 lat (mężczyzna) i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
• do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn;
• do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy (w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy), u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie, która spełnia wyżej określone warunki, po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

• nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;
• w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;
• złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Od 1 marca 2012 wysokość świadczenia przedemerytalnego to 938,25 zł brutto.

Osoba, która chce uzyskać status bezrobotnego, powinna zarejestrować się we właściwym dla swego miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy. Po zbadaniu sytuacji i spełnieniu przez bezrobotnego warunków określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy może zostać przyznane prawo do zasiłku na okres 6 lub 12 miesięcy w wysokości:

zasiłek obniżony 80% – 635,40 zł brutto (przez pierwsze trzy miesiące); 498,90 zł brutto (przez pozostały okres) – przy stażu pracy wynoszącym mniej niż pięć lat,

zasiłek podstawowy 100% – 794,20 zł brutto (przez pierwsze trzy miesiące); 623,60 zł brutto (przez pozostały okres) – przy staży pracy od 5 do 20 lat,

zasiłek podwyższony 120% – 953,10 zł brutto (przez pierwsze trzy miesiące); 748,40 zł brutto (przez pozostały okres) – przy stażu pracy wynoszącym co najmniej 20 lat.

PAMIĘTAJ! Jeżeli stracisz pracę, na początku zorientuj się, czy i jakie świadczenia Ci przysługują!

_ Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają jedynie charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one jednak wiążącej interpretacji przepisów prawnych. _