Po ukończeniu edukacji absolwent marzy o dobrej pracy, która przyniesie mu godziwe zarobki, wystarczające na pokrycie podstawowych potrzeb oraz małych luksusów. Tymczasem rynek pracy przedstawia zupełnie inną wizję. Średnie wynagrodzenie w pierwszej pracy zależy nie tylko od naszych oczekiwań, ale również kilku innych ważnych czynników.
Od czego zależą zarobki w pierwszej pracy?
Jeszcze do końca 2016 roku istniał zapis prawny, według którego pracodawca miał prawo zaproponować osobie podejmującej pierwszą pracę jedynie 80 proc. pensji minimalnej. Dziś kwota musi wynosić 100 proc. najniższego wynagrodzenia, które wynosi 2000 zł brutto miesięcznie.
To, ile dana osoba zarobi w pierwszej pracy, zależy od kilku ważnych czynników. Przede wszystkim od wykształcenia. Mimo dużej grupy absolwentów uczelni wyższych z dyplomem licencjata lub magistra, w dalszym ciągu to właśnie oni opłacani są najlepiej. Z tej grupy wyróżniają się zarobki osób z tytułem inżyniera. Najmniej zarabiają ci, którzy posiadają wykształcenie zasadnicze zawodowe lub gimnazjalne.
Kolejnym czynnikiem rzutującym na wysokość pensji w pierwszej pracy jest branża. Zdecydowanie najwyższe wynagrodzenie dostają świeżo upieczeni pracownicy IT, a w drugiej kolejności zatrudnieni po raz pierwszy w finansach oraz firmach konsultingowych. W pierwszym roku pracy najmniej zarobią osoby zatrudnione w oświacie i instytucjach kultury.
Duży wpływ na wysokość pensji w pierwszej pracy ma połączenie tych dwóch czynników. Przygotowanie teoretyczne podczas nauki w szkole czy na uniwersytecie jest mile widziane w firmach o tym samym profilu co kierunek studiów. Niestety wiele osób wybiera studia pod wpływem mody lub ze względu na łatwe do spełnienia warunki przyjęcia. Jednymi z kierunków dających najmniejsze szanse na zatrudnienie w branży jest pedagogika i socjologia. Tymczasem polski rynek pracy zgłasza zapotrzebowanie na specjalistów IT oraz inżynierów.
Innym ważnym czynnikiem, który ma wpływ na wysokość zarobków w pierwszej pracy, jest miejsce, w którym ją podejmujemy. O wiele więcej zarobi osoba pracująca w dużym ośrodku miejskim, na przykład w Warszawie, Krakowie czy Gdańsku, a zupełnie inne kwoty będą wpływać na konto osoby zatrudnionej w Sandomierzu, Kaliszu czy Płocku.
Średnie zarobki w pierwszej pracy
Według badań firmy audytowej Delloite osoby wchodzące na rynek pracy chciałyby zaczynać karierę ze średnią pensją 3000 zł brutto. Tymczasem szacuje się, że w rzeczywistości ta kwota sięga niewiele ponad 2000 zł brutto. Są to jednak wartości uśrednione.
W branży IT nowo zatrudniona osoba z doświadczeniem krótszym niż 1 rok może zarobić nawet 4400 zł brutto, a średnie wynagrodzenie to około 3300 zł brutto. Podobnie jest w sektorze finansów i konsultingu. Tu pensje sięgają 4300 zł brutto, przy medianie 3000 zł brutto.
Osoby zatrudnione po raz pierwszy w budownictwie mogą otrzymywać stawkę średnio 2500 zł brutto miesięcznie, chociaż według badań istnieje grupa osób zarabiająca jedynie 2000 zł brutto w tej branży oraz ci, których wynagrodzenie sięga 3200 zł brutto.
Osoby zatrudnione w sektorze publicznym w administracji, szkolnictwie, a także instytucjach kultury mogą liczyć na jedne z najniższych wynagrodzeń. Na start dostaną bowiem od 1900 zł brutto do maksymalnie 2800 zł brutto miesięcznie (najwięcej osób zarabia 2150 zł brutto).
Jak rozmawiać o zarobkach w pierwszej pracy?
W savoir-vivre współczesnego rynku pracy utarło się, że normą jest pytanie przez rekruterów podczas rozmów kwalifikacyjnych o oczekiwania finansowe. Pada ono szczególnie w większych firmach o charakterze korporacyjnym. Jak odpowiedzieć na pytanie o zarobki podejmując pierwszą pracę? Osoby, które posiadają pewne doświadczenie, mogą przekalkulować swoją wiedzę oraz staż pracy na pieniądze. Inaczej jest w przypadku osób podejmujących pierwszą pracę, nawet jeśli wcześniej dorabiały podczas nauki w szkole czy na uniwersytecie.
Najważniejsze to zbadać rynek. Warto spytać znajomych lub zupełnie obcych osób na forach internetowych o średnie zarobki w danej firmie. Wypada również wziąć pod uwagę nasze potrzeby oraz to, gdzie pracę podejmujemy i ile będzie nas kosztować utrzymanie. Te dwa czynniki powinny dać nam średnią kwotę, którą śmiało możemy wymienić.