(C) Halfpoint - Fotolia.com /
Pytanie:" Mam pytanie dotyczące umowy o zakazie konkurencji, w której zawarty jest punkt dotyczący zwrotu pieniędzy za szkolenie. "Pracownik zobowiązany jest po ukończeniu szkolenia dotyczącego produktów finansowych do pracy przez okres minimum 2 lat pod karą finansową w wysokości 10 000 zł." Ostatnio sytuacja w firmie trochę się popsuła i chciałbym rozwiązać umowę o pracę, stąd moje pytanie, jaki sposób wypowiedzenia umowy zwolnił by mnie ze zwrotu kosztów? Dodam, że pracodawca co miesiąc spóźnia się 1-2 dni z wypłatą."
Odpowiada Marcin Kamiński, Kancelaria Prawna ARKANA.
Pracodawca może zawrzeć z pracownikiem tzw. umowę szkoleniową określającą wzajemne prawa i obowiązki stron, związane z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji zawodowych. Jedną z najczęściej regulowanych w powyższych umowach kwestii jest okres pozostawania pracownika w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych pod groźbą zwrotu przez niego kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel. Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 1035 pkt 2 Kodeksu pracy, okres ten nie może być dłuższy niż 3 lata.
Obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę z tytułu szkolenia będzie spoczywał na pracowniku, który:
- bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji.
- z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu w okresie tzw. lojalki,
- w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w okresie tzw. lojalki rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem (z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z powodu mobbingu),
- w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w okresie tzw. lojalki rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy lub z powodu mobbingu mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach.
Należy jednak zaznaczyć, iż pracownik ma obowiązek zwrotu pracodawcy kosztów szkolenia jedynie w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia. W związku z tym w sytuacji, gdy obowiązek ten w umowie został określony na 2 lata, a pracownik przepracowałby rok po odbyciu szkolenia i zwolnił się za wypowiedzeniem, zobowiązanie do zwrotu obejmie jedynie połowę kosztów szkolenia.
Pracownik natomiast nie będzie miał obowiązku zwrotu kosztów szkolenia między innymi w sytuacjach, gdy:
- dojdzie do rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron,
- pracodawca zwolni pracownika bez wypowiedzenia, ale bez jego winy,
- umowa zawarta na czas określony rozwiąże się z upływem czasu, na który została zawarta,
- pracownik rozwiąże umowę o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracodawcy.
Rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy może być uzasadnione w przypadku spóźniania się pracodawcy z wypłatą wynagrodzenia. Jak wynika z wyroku Sadu Najwyższego z 4 kwietnia 2000 roku (Sygn. akt I PKN 516/99) "Przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia ze względu na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika i uzyskania odszkodowania (art. 55 § 1(1) k.p.) jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy. Pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia".
Powyższe linię orzeczniczą potwierdza również kolejne orzeczenie Sądu Najwyższego z 10 maja 2012 r. (II PK 220/11), w którym możemy przeczytać, że ,,W myśl utrwalonego w judykaturze poglądu przesłanką rozwiązania umowy o pracę w omawianym trybie jest więc zarówno całkowite zaprzestanie przez pracodawcę realizowania zobowiązań płacowych wobec pracownika jak i wypłacanie wynagrodzenia nieterminowo lub w zaniżonej wysokości".
Podsumowując wskazana przez Pana sytuacja, gdy pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia jeden lub dwa dni może stanowić ciężkie naruszenie obowiązków pracodawcy, które uprawnia do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z jego winy. W takim przypadku nie miałaby Pan obowiązku zwrotu pracodawcy kosztów przeprowadzonego szkolenia. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku sporu sądowego, w którym pracodawca pozwałby Pana o zwrot tych kosztów zasadność rozwiązania stosunku pracy z winy pracodawcy będzie oceniania przez Sąd, który będzie miał obowiązek uwzględnić wszystkie okoliczności danego przypadku.
(AS)