CO JEST CELEM URLOPU WYCHOWAWCZEGO?
Celem urlopu wychowawczego jest stworzenie warunków umożliwiających rodzicom lub opiekunom sprawowanie osobistej opieki nad małym dzieckiem. Prawo do korzystania z tego urlopu przysługuje tylko pracownikom (na równych prawach kobiecie i mężczyźnie).
JAKI JEST WYMIAR URLOPU WYCHOWAWCZEGO I KTO MA DO NIEGO PRAWO?
Jeżeli jesteś zatrudniony co najmniej sześć miesięcy, masz prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko piątego roku życia (art. 186 par. 1 kp). Przy czym jeden miesiąc może wykorzystać wyłącznie drugi z rodziców.
Do 6-miesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia bez względu na:
1. długość przerw między okresami zatrudnienia,
2. wymiar czasu pracy,
3. tryb rozwiązania stosunku pracy.
Do okresu zatrudnienia wliczają się także okresy:
1. urlopu macierzyńskiego,
2. nieświadczenia pracy z powodu choroby,
3. a także okresy zaliczane do stażu pracy na podstawie przepisów szczególnych:
- okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
- udokumentowane okresy zatrudnienia za granicą.
Prawo do urlopu przysługuje Ci bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy, rodzaj umowy o pracę i rodzaj pracodawcy oraz wymiar czasu pracy.
Urlop wychowawczy możesz wykorzystać najwyżej w pięciu częściach.
Pracodawca udziela urlopu wychowawczego na Twój pisemny wniosek (art. 186 par. 4 kp) wskazujący termin rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Pracodawca ma obowiązek tego urlopu udzielić.
Bardzo istotne jest, że to Ty decydujesz o tym, ile wykorzystasz urlopu, na ile części go podzielisz (nie więcej niż pięć) i jak długo będzie trwać każda z części urlopu. . Urlop wychowawczy może być wykorzystywany jednocześnie przez oboje rodziców przez 4 miesiące.
Okres korzystania z urlopu wychowawczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze i do stażu pracy (art. 1865 kp).
Podczas korzystania z urlopu wychowawczego podlegasz szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy (art. 1861 kp). Pracodawca nie może wypowiedzieć Ci umowy ani rozwiązać z Tobą umowy o pracę od dnia złożenia wniosku do dnia zakończenia tego urlopu. Wyjątkiem jest ogłoszenie upadłości lub likwidacja firmy.
Osoby niezatrudnione na umowę o pracę
Jeżeli pracujesz na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej, prowadzisz firmę lub jesteś nieubezpieczony lub ubezpieczony w KRUS, od 1 września 2013 roku zyskałeś analogiczne uprawnienia, jak pracownicy korzystający z urlopów wychowawczych, gdyż składki za osoby zajmujące się dziećmi opłacane są z budżetu państwa.
W przypadku osób, które mają co najmniej półroczny staż ubezpieczeniowy, budżet finansuje* składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne. *
W przypadku osób dotychczas nieubezpieczonych, bądź tych, których* staż ubezpieczeniowy jest krótszy niż sześć miesięcy, budżet finansuje wyłącznie składki na ubezpieczenia emerytalne*.
ZASIŁEK RODZINNY I DODATEK Z TYTUŁU OPIEKI NAD DZIECKIEM
Jeżeli zdecydujesz się skorzystać z urlopu wychowawczego, możesz w tym czasie otrzymać zasiłek rodzinny i dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Będzie on przysługiwał tylko wtedy, gdy zostaną spełnione określone warunki.
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje Ci pod warunkiem:
1. posiadania prawa do zasiłku rodzinnego – dochód netto na osobę w Twojej rodzinie nie przekracza 539 zł lub 623 zł (w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym),
2. bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawałaś/-eś w stosunku pracy przez okres co najmniej 6 miesięcy,
3. dziecko pozostaje pod Twoją osobistą opieką (gdy jesteś rodzicem lub opiekunem).
Dodatek nie przysługuje Ci, jeżeli:
1. podjęłaś/podjąłeś lub kontynuujesz zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
2. umieściłaś/-eś dziecko w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzystasz w niej z całodobowej opieki przez więcej niż pięć dni w tygodniu, w żłobku lub przedszkolu, z wyjątkiem dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
3. w okresie urlopu wychowawczego korzystasz z zasiłku macierzyńskiego.
Dodatek przysługuje Ci w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego nie dłużej jednak niż przez okres:
dwóch lat,
trzech lat, jeżeli sprawujesz opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu,
sześciu lat, jeżeli sprawujesz opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
PAMIĘTAJ!
Urlop wypoczynkowy, do którego pracownik nabył prawo przed urlopem wychowawczym nie ulega przedawnieniu. Nie zostanie on również proporcjonalnie obniżony z powodu korzystania z urlopu wychowawczego w tym samym roku kalendarzowym, w którym nabyło się prawo do urlopu wypoczynkowego, a następnie powróciło do pracy.
Do okresu zatrudnienia nie wlicza się urlopu bezpłatnego, z wyjątkiem urlopu udzielonego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy (art. 1741 par. 2 kp).